همه چیز درباره گیاه به لیمو

نام علمی : Aloysia citrodora

تیره ی : شاه پسندیان

گیاهشناسی :

به لیمو درختچه ای است خزان پذیر از خانواده ی شاهپسند که ارتفاع این گیاه به ۳ تا ۵ متر نیز میرسد. برگ های این گیاه به صورت کشیده و به رنگ سبز کمرنگ دیده می شوند و بصورت دسته های سه تایی بر روی ساقه قرار می گیرند. گلهای این گیاه به رنگ بنفش کمرنگ بصورت گل آذین پانیکول در انتهای ساقه وجود دارند. جنس Lippia دارای بیش از ۲۰۰ گونه است که در این بین L.citriodora دارای اهمیت ویژه ای می باشد.

شرایط اکولوژیکی :

به لیمو گیاهی است بومی کشورهای آمریکای جنوبی (شیلی و پرو) که بطور وسیع در باغ های کشورهای اروپایی کشت می گردد. این گیاه امروزه در شمال کشورمان کشت و کار می گردد و گونه های بومی ای نیز از جنس Lippia در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشورمان وجود دارند.
به لیمو برای رشد به هوای گرم، نور فراوان و رطوبت بالا نیاز دارد و به سرما حساس می باشد. برای رشد به خاک هایی با بافت سبک و لومی نیازمند است و pH خاک مناسب برای این گیاه ۵/۶ ذکر گردیده است.

خواص دارویی :

در زمینه ی کشت و کار این گیاه اطلاعات بسیار محدودی موجود است. تکثیربه لیمو به آسانی در تابستان بوسیله ی قلمه صورت می گیرد و بهتر است جهت ریشه دار شدن قلمه ها، آنها را مدتی در زیر سایبان قرار دهیم. نیاز این گیاه به عناصری چون نیتروژن و پتاسیم بیشتر از سایر عناصر می باشد.

مواد و عناصر غذایی مورد نیاز :

در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهاده هاي ش یمیایی و زیستی تأثیر چشمگیري بر عملکرد و شاخص هاي فیتوش یمیایی مرتبط باعملکرد دارد. به لیمو، به خاکی با بافت سبک و زهکش مناسب نیاز دارد؛ البته اسیدي بودن ملایم خاك به رشد بهتر آن کمک می کند و این به معن ی عدم رشد گیاه مناسب در سایر خاك ها نیست. همچنین این گیاه از نظر تغذ یه اي نیازهایی متوسط و میانه دارد؛ یعنی خاك نباید فقیر یا بسیار غنی از مواد غذایی باشد.

از طرفی کلیه عملیات اصلاحی؛ مثل افزودن کود به زمین زراعی باید به موقع صورت گیرد. همچنین می توان از مخلوط خاك معمولی باخاك برگ به نسبت مساوي براي کاشت آن استفاده کرد و در طی مدت رشد گیاه از کودی متعادل و کاملبه میزان یک در هزار در طی فصل رویش استفاده کرد.

البته برخی از پرورش دهندگان اعتقاد دارند که کاربرد کودها یی که پتاسیم و نیتروژن بیشتري نسبت به فسفر دارند؛

با سایر فرمول هاي مشابه که فسفر کمتري دارند ، به رشد بهتر ا ین گیاه کمک می کند

در مجموع می توان گفت به لیمو براي رشد به خاك هایی با بافت سبک و لومی وعمیق و با زهکشی خوب نیازمند است این کدها شامل 200 کیلوگرم کود ازته نیترات سدیم،سوپر فسفات به مقدار 300 کیلوگرم و سولفات پتاسیم به مقدار 100 کیلوگرم برای هر هکتاز زمین میباشند.نیز این گیاه به نیتروژن و پتاسیم بیشتر از سایر عناصر میباشد.

ضمناً کاشت این گیاه علاوه بر خاك در هواي آزاد در گلدان نیز

امکان پذیر است؛ البته در طی زمستان حتما گلدان را باید به مکان ی محفاظت شده از وزش بادهاي سرد زمستانی منتقل کرد و گاه ی آن را آب داد؛ یعنی فقط در حدي که خاك خشک و سفت نشود.

تاریخ و فواصل کاشت :

زمان کاشت:15 اسفند تا 20 فروردین

آماده سازی خاک :

زمین زراعی ابتدا باید آفتاب گیر باشد…و دارای رطوبت کافی باشد…و باید آن را به عمق 50 سانت شخم زده باشد…علت اینکه زمین به این اندازه شخم زده شود تا ریشه به راحتی در دل خاک نفوذ کند و به راحتی رشد کند…بهتراست زمین دوبار شخم زده شود بار دوم میتوانید کودها را به دل خاک فرو ببرد…

نیاز های اصلی 90 کیلو کود پتاس،120 تا 200 کیلو کود ازته،و200تا 250 کیلوگرم کود فسفر در هر هکتار می باشد که این کودها باید قبل از کشت به خاک افزوده شود و با شخم دوم در دل خاک فرو رودبهتر استphخاک7 باشد.

روش کاشت :

پس از انجام مراحل فوق زمین زارعی خطوطی در زمین ایجاد شود فواصل این خطوط باید 80 سانت تا 1 متر باشدو فواصل به طول 50 تا 60 سانتی متر روی خطوط ایجاد کنیم…بهترین فواصل برای کشت نهال بر روی این خطوط 40*40 می باشدکه میتوان در هر 50 متر 7 کیلو گرم برگ خشک به لیمو برداشت کرد و برای یک هکتار 30000هزار تا 35000هزار نهال مورد نیاز می باشد…در جاهایی که زمین از مرغوبیت خوبی برخوردار نیست میتوان فواصل را افزایش داد…

مبارزه با علف های هرز :

مبارزه با علف هاي هرز می تواند به صورت مکانیکی انجام گیرد. چیدن علف هاي هرز و وجین کردن علف هاي هرز از روش هاي مهم مبارزه مکانیکی است. وجین علف هاي هرز با ریشه کن کردن علف هاي هرز همراه است ولی چیدن علف هاي

هرز با حذف بخشی از قسمت هوایی گیاه انجام می شود

.رشد و نمو :

به لیمو به آب و هواي مرطوب نیاز دارد. در زمستان رشد آن تقلیل می یابد ودوباره در بهار به رشد خود ادامه داده و هرس بهاره خیلی خوب است . دربرداشت آخر در پاییز باید گیاهان را کف بر کرد تا در زمستان در اثر سرما از بین نرود به این معنی که در پاییز بعد ازبرگ ریزان گیاه از10 الی 15 سانتی متر طوقه هرس شود.

در پائیز و زمستان پس از انجام اعمال ضروري ، براي نگهداري گیاه ازعوامل نامساعد محیط خارج و جلوگیري از سرمازدگی ریشه و گیاه درزمستان هاي سرد بایدروي اندام گی اهی و سطح زمین کشت را با قشري از برگ هاي خشک و کاه و کلش می پوشانند و سپس در بهار آن ها را از روي قلمه ها خارج می سازند.

برخی براي پوشش و محافظت گیاه در زمستان از کود دا می استفاده

می کنند. ریشه ها در زمستان وقتی به رشد خود ادامه می دهد که مالچ ضخیم آلی روي آن را بپوشاند.در صورتی که گیاه دچار سرمازدگی شد ، با آبیاري و کوددهی مناسب و به موقع می توان امیدوار به جوانه زنی تأخیري گیاه بود

برداشت :

کشت به لیمو به صورت چندساله صورت می گیرد و قسمت هاي مورد استفاده ؛شامل سرشاخه و برگ این گیاه است که در همان سال اول کشت و بعد از سه تا چهار ماه از رشد این گیاه می توان برداشت را به صورت اصولی و دقیق انجام داد.

زمان جمع اوری گیاه 2 الی 3 بار در سال و معمولا در ماه های خرداد مرداد و مهر صورت میگیرد که تعداد دفعات برداشت با توجه به شرایط تغییر میکند در گلخانه هر 45 روز یکبار برداشت میشود

بیشترین مواد معطر گیاه در زمان گلدهی است که بهتر است برداشت از برگ هاي بالایی صورت گیرد. برگ ها باید در هواي آفتابی که بیشترین اسانس و عدم وجود شبنم است، به صورت هرس شاخه هاي گیاه برداشت کرد و باید از شکسته شدن برگ ها در هنگام عملیات برداشت جلوگیري کرد.

پس از جمع آوري محصول شاخه هاي برگدار گیاه را قطع می کنند؛ سپس آن ها را به طور طبیعی به صورت دسته و به وضع آویخته در انبارهاي مخصوص قرار می دهند، به نحوي که جریان هوا در آن محل برقرار باشد یا باید پس از برداشت بلافاصله در خشک کن هاي مصنوع ی با دما ي حداکث ر 35 درجه سانتی گراد خشک شوند. پس از خشک شدن، برگ ها را از شاخه ها جدامی نمایند. جهت به دست آوردن اسانس معمولاً از برگ هاي تازه و سرشاخه هاي جوان استفاده می شود.

متوسط عملکرد برگ خشک در هکتار برابر 1200 الی 1800 کیلو گرم است چین اول و دوم بالاترین عملکرد ماده خشک را دارند.

به علت هرس کلی گیاه،

می توان به خوبی گیاه را تا 8 و 9 سالگی برداشت اقتصادي کرد که البته در این خصوص تحقیقی در دست نمی باشد.

انبارداري و نگهداري به لیمو : برگ و اسانس به لیمو را باید دور از نورو

در جاي خنک و سربسته نگهداري کرد.