لودر سایت

نام علمی:

Cichorium intybus

تیره:

Asteraceae

گیاه کاسنی با نام علمی Cichorium intybus متعلق به خانواده گل ستاره ای ها (Asteraceae) است. کاسنی گیاهی علفی و پایا به ارتفاع 30 تا 120 سانتی‌متر، با ساقه‌ای راست و بدون کرک است. گل‌های کاسنی به رنگ آبی و به تعداد زیاد در طول گیاه می‌روید. ریشه کاسنی قطور و محکم است که قطر آن به یک سانتی‌متر و طولش تا یک متر می‌رسد. رنگ بیرونی ریشه قهوه‌ای، ولی داخل آن سفید و شیرابه‌ ای سفید رنگ دارد.
کاسنی در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در مناطق زیادی از ایران، به‌طور خودرو می‌روید. قسمت مورد استفاده کاسنی ریشه و گل آن است.

گیاهشناسی

گیاهی علفی و در نواحی مختلف به صورت یک ساله، دوساله و چندساله است. دارای ساقه ای است که در حالت وحشی، ارتفاعش به ۰.۵ تا ۱.۵ متر می رسد ولی اگر پرورش یابد از دو متر نیز بیشتر می شود. از ویژگی های آن، این است که ریشه ای قوی، به قطر انگشت، به درازی ۰.۵ تا یک متر دارد و رنگ آن نیز قهوه ای می باشد و اگر قطع شود، رنگ آن به سفید مایل می شود و در داخل ریشه آن، شیرابه ای شیری رنگ جریان دارد.

گیاه کاسنی از تیره کاسنی

ساقه کاسنی، باریک، استوانه ای و دارای انشعابات کم در ناحیه نزدیک به راس گیاه است. به طوری که فقط در قسمت های انتهایی ساقه، شاخه هایی با حالت فاصله دار از محور اصلی، در گیاه دیده می شود. کاسنی در زمین های نسبتا مرطوب کنار جاده ها، اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاع اغلب نواحی اروپا، از جمله سوئد، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال آفریقا به حالت خودرو می روید. در آمریکای شمالی نیز به حالت نیمه وحشی درآمده است.

کاسنی ، برگ های متناوب (در هر گره شاخه تنها یک برگ وجود دارد) و پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی دارد. شکل ظاهری برگ های قاعده ساقه آن با بقیه فرق دارد. مانند آن که در قاعده ساقه، برگ ها معمولا دراز و منقسم به قطعات عمیق دندانه دار هستند و به یک قسمت انتهایی مثلثی شکل منتهی می شوند و هرقدر که به راس ساقه نزدیک شویم، برگ ها کوچک تر می شوند و کناره تقریبا ساده و وضع ساقه آغوش پیدا می کنند.

زمان ظاهر شدن گل های زیبا و آبی رنگ کاسنی

گل های زیبا و آبی رنگ کاسنی، در تابستان از تیر ماه تا شهریور ظاهر می شود و چون به تعداد زیاد و به شکل فاصله دار در طول محور دراز ساقه شکفته می شود، از این جهت منظره ای بسیار زیبا به گیاه می بخشد. در هر کاپیتول کاسنی، ۱۸ تا ۲۰ گل زبانه ای، که به ۵ دندانه منتهی می شوند، وجود دارد که در انولوکری سبز رنگ و مرکب از ۲ ردیف براکته واقع شده اند. میوه آن فندقه، ۴ سطحی، نسبتا مسطح و منتهی به مجموعه ای از فلس های بسیار کوچک است.

از مشخصات این گل ها، این است که در مقابل تابش نور خورشید، حالت شکفته و بازشده به خود می گیرند، اما درهنگام غروب آفتاب یا موقع شب، یا در هوای مه آلود و بارانی، گل های واقع بر روی کاپیتول، به هم نزدیک می شوند و آن را به صورت بسته و نشکفته نشان می دهند.

پرورش کاسنی به عنوان یک گیاه زینتی در بعضی نواحی معمول است. بعضی از پایه های این گیاه نیز، به تناسب شرایط متفاوت محیط زندگی، دارای گل هایی به رنگ های سفید نیز می باشند. کاسنی دارای گونه های متعددی برای پرورش دادن است، که بعضی از آن ها برگ های پهن و برخی دیگر، برگ های موج دار و منقسم دارند.

مشخصات گل ها و ریشه کاسنی

شاید در ایران، آن قدر که با عرق کاسنی آشنا هستیم، با خود گیاه آن آشنایی نداشته باشیم. در حالی که در اروپا و آمریکا شرایط به صورت دیگری است. در خارج از ایران اغلب از قهوه‌ به دست آمده از ریشه کاسنی استفاده می شود. در حالی که احتمالا شما حتی نمی دانستید کاسنی پتانسیل تولید همچین محصولی را هم دارد.

کاسنی اغلب به عنوان یک افزودنی مواد غذایی، به عنوان یک عامل اینولین (بهبود خواص و طعم مواد غذایی)، می تواند برای بهبود بافت غذاهای فرآوری شده و هم چنین شیرین کردن آن ها استفاده شود. هم چنین می تواند برای تولید مواد غیر قابل تجزیه، مواد زیستی با بسیاری از کاربردهای صنعتی استفاده شود. این تطبیق برای محیط زیست اهمیت دارد، زیرا کاسنی یک منبع طبیعی تجدید پذیر است.

ترکیبات شیمیایی کاسنی

ترکیبات شیمیایی کاسنی

برگ کاسنی دارای املاحی نظیر سولفات ها و فسفات های سدیم، منیزیوم، پتاسیم و نیترات پتاسیم است. گلوکزید تلخی به نام شیکورین (Chicorine) یا سیکورین (Cichorine) نیز در آن یافت می شود. گل های آن، به علاوه دارای سیکوری ئين می باشد که ایزومر اسکولین (esculine) است. سیکوری ئین (Cichoriine)، به فرمول C۱۵H۱۶O۹ و به وزن مولکولی ۳۴۰.۲۸ است که در گل های کاسنی یافت می شود.

سیکوری ئین به صورت بلوری های سوزنی شکل، با ۲ مولکول آب تبلور به دست می آید. در گرمای ۲۱۳ تا ۲۱۵ درجه پس از خشک شدن در دستگاه های خشک کننده، ذوب می شود. در آب، الكل و اسید استیک محلول است. در اتر و اتردوپترول حل نمی شود. در قلیاییات رقیق، قابلیت انحلال دارد و یک محلول زرد رنگ، بدون فلورسنس (اختلاف آن با اسکولین) ایجاد می کند.

ریشه کاسنی دارای ۱۱ تا ۱۵ درصد اینولین، ۱۰ تا ۲۲ درصد قندهای مختلف نظیر گلوكز، لولز وساکارز، یک ماده رزینی، موسیلاژ، مقدارکمی تانن، اسانس، پکتین، لوولين (Levline) و شیکورین است که به آسانی درآب، تبلور حاصل می کند.

ترکیبات موجود در  شیره ریشه کاسنی

مقدار اینولین که به حالت محلول در شیره سلولی اعضای گیاه وجود دارد، به تدریج در پاییز زیاد می شود، در حالی که مقدار آن در بهار، به حداقل می رسد. برگ و ریشه گیاه دارای ویتامین های C ،B و P است.

بر اثر بو دادن ریشه کاسنی، مقدار قندهای احیا کننده آن کاهش پیدا می کند و ساکارز و اینولین آن کم می شود. گرد ریشه بو داده کاسنی، به علت مصارف زیادی که در بعضی نواحی اروپا دارد، پیوسته در معرض استفاده (به حالت ساده یا مخلوط با گرد دانه قهوه) قرار می گیرد. ریشه بو داده کاسنی، طبق بررسی های دانشمندانی نظير Koenig، Wolf ،Beckurts و Pellerin ، دارای ترکیباتی به شرح زیر است:

آب۱۱ تا ۱۷ درصد
مواد ازته۶ تا ۷.۲۵ درصد
قندهای احیا کننده۱۵ تا ۲۶ درصد
اینولین، دکسترین و غیره۶ تا ۱۲ درصد
خاکستر باقی مانده۴.۸ تا ۷.۶۶ درصد
مواد چرب۰.۷۳ تا ۲.۷۴ درصد
مجموع مواد محلول در آب۵۴ تا ۶۵ درصد

خواص درمانی کاسنی

خواص درمانی کاسنی

کلیه قسمت های کاسنی به خصوص ریشه و برگ های آن، اثر مقوی، مقوی معده، مدر، تصفیه کننده خون، ملین صفرابر و تب بر دارد و از آن به عنوان اشتها آور (در ضعف عمل دستگاه هضم)، درمان قولنج های کبدی، زردی، نارسایی اعمال کبد و هیستری، وجود خون در ادرار، اخلاط خونی، آب آوردن انساج، تب های نوبه، تب های مخاطی و بیماری های مزمن پوست در حالات خفيف، استفاده می شود.

کاسنی در دفع رسوبات ادراری، عفونت مجاری ادرار، کم خونی و درمان نقرس و روماتیسم مورد استفاده قرار می گیرد. بررسی های گروه محققین هندی نشان داده است که ریشه کاسنی، اثر مثبت و قطعی در رفع ورم التهابی لثه ها و حتی در مواردی که با خون ریزی همراه باشد، از خود نشان می دهد، و اگر عصاره آبی یا الکلی گیاه بر روی لثه ها مالیده شود و یا ماساژ داده شود، در رفع التهاب و التهاب های همراه با خون ریزی لثه، موثر واقع می گردد.

به علاوه اگر در فرمول خمیر دندان ها وارد شود، اثر ضد میکروبی قوی ظاهر می کند و حتی در این مورد، اثر میکروب کشی آن، از بعضی آنتی بیوتیک ها، قوی تر ذکر شده است. کاسنی باعث افزایش توانایی بدن برای جذب کلسیم است و شامل مواد مغذی است، که به حفظ دندان ها و استخوان ها کمک می کند. الیافی از ریشه کاسنی استخراج می شود که نمی توانند توسط روده کوچک هضم شوند. در عوض، آن ها توسط باکتری ها در روده بزرگ تخمیر می شوند و منجر به افزایش جذب کلسیم و سایر مواد معدنی می شوند.

در نواحی شمال ایران، با قراردادن قسمت گوشت دار ریشه کاسنی به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت در آب سرد، خیسانده ای با طعم تلخ و ناپسند تهیه می نمایند که پس از صاف کردن، در صبح و به صورت ناشتا، به عنوان داروی کمکی جهت رفع تب مالاریا مورد استفاده قرار می دهند.

نسخه های دارویی کاسنی

نسخه های دارویی کاسنی

1- مخلوط مساوی از شیره برگ کاسنی با شیره برگ گیاهان دیگر، مانند شاه تره (Fumaria officinalis)، بولاغ اوتی (علف چشمه) و کاهو، اگر به مقدار ۶۰ تا ۱۲۰ گرم در روز مصرف شود، اثر درمانی در رفع بیماری های ذکر شده در بالا را دارد.

2- از شیره کاسنی شربتی تهیه می شود، که اثر رفع يبوست به خصوص در اطفال کوچک را دارد. و این شربت بدین گونه تهیه می شود: مقدار ۵۰۰ گرم قند را در نیم لیتر شیره گیاه حل کرده و آن را می جوشانند تا به غلظت شربت درآید. سپس به مقدار ۳ تا ۴ قاشق، صبح ناشتا مصرف می کنند. برای اطفال، مقادیر کم این شربت باید بکار رود.

3- در استعمال خارجی نیز، قرار دادن برگ های تازه و له شده کاسنی بر روی پوست بدن، برای آرام کردن ناراحتی های جلدی ناشی از التهاب و تحریکات سطحی، توصیه گردیده است.

4- ریشه خشک کاسنی را پس از آن که به صورت پودر درآمد، مانند قهوه و به همان نحو، به مصارف تغذیه می رسانند. مقوی روده، ملین ملایم و محرک اشتهاست.

5- برای بیماران مبتلا به تنبلی و خستگی کبد، دم کرده ۵ درصد آن در آب، به مقدار یک فنجان، هنگام صبح و شب، اثر بسیار موثری دارد.

شربت روبارب کمپوزه به عنوان ملین برای اطفال

شربت ملین بدست آمده از کاسنی و گیاهان دیگر

از ریشه کاسنی، مخلوط با اعضای گیاهان دارویی دیگر، شربتی به نام شربت روبارب کمپوزه یا شربت کاسنی مرکب، به شرح زیر تهیه می شود:

روبارب (ریوند چینی)۲۰۰ گرم
ریشه کاسنی۲۰۰ گرم
برگ شده کاسنی۳۰۰ گرم
شاه تره۱۰۰ گرم
زنگی دارو (Phyllitis scolopendrium)۱۰۰ گرم
میوه عروسک پشت پرده۵۰ گرم
دارچین سیلان۲۰ گرم
چوب صندل (Santalum album)۲۰ گرم
قند۳۰۰۰ گرم
آب مقطربه مقدار کافی

ابتدا روبارب، دارچین و چوب صندل را که قبلا به قطعاتی تقسیم کرده اند، در داخل ظرفی با مقدار یک لیتر آب ۸۰ درجه مخلوط کرده و به مدت ۶ ساعت دم می کنند. سپس محلول را با فشار خارج کرده و مایع حاصل را از کاغذ صافی عبور می دهند و بدون استفاده از حرارت، به هر ۱۰۰ قسمت محلول، ۱۸۰ قسمت قند می افزایند تا شربت تهیه شود.

تفاله باقی مانده را با بقیه مواد دیگر که آن ها را به قطعات ریزی درآورده اند، مخلوط کرده و مقدار ۵ لیتر آب جوش بر روی آن ها می ریزند و به مدت ۱۲ ساعت به حال خود می گذراند تا دم بکشد. سپس با فشار صاف می کنند و به محلول صاف شده، بقیه قند را می افزایند و پس از حرارت دادن و صاف کردن، شربت قبلی را به آن می افزایند و با گذراندن از پارچه نازک، مجدد صاف می کنند.

شربت روبارب کمپوزه را با استفاده از عصاره غلیظ شده نیز تهیه می نمایند. این شربت به عنوان ملین می تواند مورد استفاده کودکان قرار گیرد. مقدار مصرف آن، ۱۰ تا ۳۰ گرم برای اطفال ۳۰ ماهه تا ۱۵ ساله است.

دم کرده جهت رفع یبوست

دم کرده جهت رفع یبوست با کاسنی
ریشه گزنه۲۰ گرم
ساقه تاجریزی پیچ۲۰ گرم
پنیرک (گل)۲۰ گرم
ریباس اسود (Ribes nigum) (برگ)۲۰ گرم
زیرفون ( گل)۲۰ گرم
سیاه توسه Frangula alnus ( پوست ساقه)۲۵ گرم
کاسنی (برگ)۲۰ گرم
ریوند چینی ( ریزوم)۱۰ گرم

اعضای خشک گیاهان بالا را مخلوط کرده، برحسب یک قاشق سوپ خوری برای هر فنجان، دم کرده ای به صورت زیر تهیه می کنند:

مخلوط گیاهان را به مدت ۲ دقیقه در آب می جوشانند. سپس یک قاشق مرباخوری برگچه سنا به آن اضافه می کنند و ظرف محتوای آن ها را به حال خود می گذارند تا به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از صاف کردن می توان مقدار کمی عسل به این دم کرده اضافه کرد. مقدار مصرف آن، یک فنجان هنگام شب، قبل از خوابیدن است.

عوارض جانبی احتمالی ‌کاسنی

عوارض جانبی احتیاطی کاسنی

تنها عوارض احتمالي ناشی از مصرف کاسنی، تحريک پوست است که آن هم در تعداد بسیار کمی از افراد دیده شده است. اگر دست ها پس از دست زدن به کاسنی تحریک شوند، بهتر است که آن ها را با دستکش بپوشانید و در صورت لزوم باید منطقه آسیب دیده را درمان کنید. در هر حال، زیاده روی در مصرف هر نوع خوراکی و دارو، دارای اثرات نامطلوب بر بدن انسان است. توصیه می شود قبل از مصرف کاسنی و هر نوع گیاه دارویی دیگر به عنوان درمان خانگی، با پزشک مشورت کنید.

سابقه تاریخی ‌کاسنی

مصرف کاسنی از زمان های گذشته، بین ملل مختلف معمول بوده و تاریخ استفاده از آن به قرون قبل از میلاد مسیح نسبت داده می شود. اولین استفاده از کاسنی را در مصر و ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد می دانند. حتی ترجمه لاتین آن را هم، از کلمه ای با ریشه‌ مصری می دانند. بیشترین شهرت درمانی کاسنی، بیشتر به جهت آن بوده است که عموم مردم آن را گیاهی مفید برای کبد و هم چنین هضم غذا می دانسته اند.

کاسنی قدرت ترمیمی بالایی دارد و این را اولین بار پزشک و گیاه شناس یونانی دیسکوراید (Discoride)، عنوان کرد. پلین (Peline) و جالینوس نیز اثرات درمانی متعددی برای کاسنی قائل بودند و سالاد کاسنی را مقوی معده می دانستند و شیره گیاه را برای رفع درد چشم و مسمومیت ها توصیه می نمودند.

پرورش کاسنی به علت زیبایی خاصی که گیاه پس از گل دادن پیدا می کند، در بعضی باغ های سلطنتی معمول شد، و توجه مردم نسبت به آن در قرون وسطی زیاد شد. از این زمان به بعد، چون مردم به صفات درمانی آن پی برده بودند، آن را به صورت یک گیاه دارویی مفید و موثر به یک دیگر معرفی می نمودند و چون ظاهر گیاه طوری است که شناختن آن به آسانی امکان پذیر است، از این جهت استفاده از گیاه، در طی مدتی کوتاه بین مردم معمول گردید.

قهوه کاسنی

قهوه کاسنی

پس از آن که قهوه در همان دوره به اروپا معرفی شد، هلندی ها کشف کردند که کاسنی نیز خود به تنهایی می تواند یک جایگزین خوب به جای قهوه باشد. در طول دوران رنسانس فرانسوی در قرن شانزدهم، استفاده از داروی ریشه های کاسنی، برگ، گل و دانه ها کاملا پذیرفته شد. سپس در قرن هجدهم، اولین کارخانه های فرانسوی، روش هلندی تولید قهوه کاسنی را کپی کرده و آن را به یک کالای پر فروش تبدیل کردند. همان طور که انقلاب فرانسه نزدیک شد، کاسنی به صورت قهوه به عنوان یک نوشیدنی محبوب شناخته شد.

کاسنی در سال ۱۷۰۰ میلادی، از آمریکای شمالی به اروپا آورده شده است و اکنون در سراسر قاره نیز به خوبی شناخته شده است. قطعات ریشه کاسنی را معمولا پس از بو دادن، به صورت گرد درآورده، مانند قهوه به مصرف می رسانند، اما ناگفته نماند که طعم، بو و عطر مطبوع قهوه را نخواهد داشت و هم چنین هیچ کافئینی در کاسنی وجود ندارد. بعضی از تولید کنندگان قهوه، قهوه خالص را با قهوه کاسنی مخلوط کرده و به بازار ارائه می کنند.

کاسنی هنوز هم شهرت درمانی خود را از دست نداده است و بسیاری از مردم به اثرات درمانی آن اعتقاد زیاد دارند و از آن، در رفع بیماری های مختلف، استفاده می کنند. واریته ای از کاسنی که قهوه کاسنی از آنم تهیه می شود، به علت اهمیت خاصی که دارد به طور اختصار در زیر شرح داده می شود:

استفاده از ریشه بو داده کاسنی به منظور تهیه نوعی قهوه، از سال ۱۷۷۲ میلادی در یکی از شهر های کشور فرانسه منشا گرفت و چون در این زمان در مورد زیان قهوه تبلیغاتی به عمل می آمد، از این نظر ریشه کاسنی به سهولت توانست تا حدی جانشین قهوه گردد و در بازارهای دارویی، جایی برای خود باز کند. در این زمان مصرف آن در بلژیک و آلزاس سفلی قابل توجه شد و همین امر موجب گردید که تدریجا مقامی ارزنده در تغذیه پیدا نماید.

در سال ۱۷۷۶، دو پزشک توانستند در بعضی مراکز بزرگ خرید و فروش گیاهان دارویی،‌ نیم کوب ریشه کاسنی را به نام Cafe de Chicore اجرا نمایند و در تعمیم مصرف آن کوشش هایی به عمل آورند. در این موقع مردمی که در بستن راه های تجارتی مواد مختلف غذایی و دارویی مداخله داشتند، کمک مؤثر در عقب راندن قهوه نمودند، بدین نحو که موجبات کمیاب شدن قهوه را به پایه ای فراهم آوردند. که زراعت کاسنی به منظور تهیه قهوه کاسنی، بین مردم معمول گردید. و در کشاورزی نیز برسی های زیاد بر روی آن به عمل آمد.

آن چه که مسلم است آن است که در هلند و شمال کشور فرانسه، مردم بیشتر به مصرف قهوه کاسنی علاقه مندی نشان دادند و موجبات توسعه مصرف آن را در نواحی مذکور،‌ فراهم آوردند. پرورش کاسنی به منظور فوق، تدریجا در شهر های متعددی از کشور فرانسه با کاشتن دانه واریته ای که ریشه قطور به وجود می آورد معمول گردید. برای تهیه قهوه کاسنی، مردم ریشه های قطور را از زمین خارج نموده و به خوبی می شستند و سپس آن را به قطعاتی تقسیم نموده، پس از خشک کردن، بو می دادند و بعدا به حالت نیم کوب و به شکلی که قهوه معمولی بدان صورت عرضه می شود، وارد بازارهای تجارت می نمودند.

قهوه کاسنی اصولا فاقد هر گونه ماده مضر است

گیاه مولد قهوه کاسنی و طرز تهیه آن مدت ها تا سال ۱۸۰۱ میلادی جنبه سری داشت ولی بعدا پرورش گیاه مذکور کاملا توسعه پیدا کرد به طوری که در بعضی از نواحی بلژیک و آلمان، به پرورش گیاه مذکور و بهب دست آوردن نمونه مرغوب از کاسنی اقدام شد و رغابت به پایه ای رسید که منجر به تولید ۲ میلیون کیلو ریشه تازه کاسنی گردید.

کاسنی مولد قهوه مذکور دارای واریته های مختلف است که از بین آن ها دو واریته به نام های Chicoree de Magbourg و هم چنین Chicoree de Brunswick (نام دو ناحیه مولد قهوه کاسنی در کشور آلمان) با ارزش تر می باشند. از بین دو واریته مذکور نیز نوع اخیر بیشتر مورد توجه است.

قهوه کاسنی اصولا فاقد هرگونه ماده مضر است. بو و طعم قهوه معمولی را ندارد و زراعت آن نیز پیوسته رو به توسعه می باشد. قهوه معمولی که از دانه بو داده انواع درخت Caffea تهیه می شود دارای کافئین است که اثر مدر دارد. افراط در مصرف قهوه کافئیسم (Cafe ism) به وجود می آورد که خطرناک می باشد. در اینجا باید گفت که هیچ گونه مقایسه ای نمی توان در این مورد به عمل آورد فقط باید گفت که هر یک از آن ها، نوع خاصی از ماده غذایی می باشند و از نظر کیفیت، قابل مقایسه با یک دیگر نیستند.

نیازهای اکولوژیکی

کاسنی محصول آب و هوای خنک و فصل نسبتا سرد است و به سرما و یخ بندان مقاوم است.گرمای شدید نواحی گرمسیر باعث زود بذر دادن آن می شود.آبیاری گیاه باید بطور منظم انجام گیرد. در سه هفته اول کاشت، حداقل یک بار در روز آبیاری کنید. تعداد دفعات آبیاری را می توان به دوبار در هفته کاهش داد.

نحوه کاشت

نحوه کاشت کاسنی

پرورش کاسنی، مراقبت زیاد لازم ندارد. از نظر درمانی نیز ریشه ضخیم و گوشت دار و برگ های قاعده ساقه و حتی گل و دانه آن مورد توجه است، که آن هم اگر از گیاه وحشی به دست آید مزیت بیشتری دارد. این گیاه از تیره کاسنی، در زمین های آهکی – رسی که رطوبت کافی داشته باشند و به خوبی آن را شخم زده باشند بهتر رشد می کند.

تکثیر کاسنی از طریق کاشتن میوه آن که به غلط دانه خوانده می شود و مدت ۵ تا ۶ سال نیز قوه نامیه خود را حفظ می نماید، در زمین های آماده،‌ نسبتا مرطوب و دارای کود حیوانی کافی صورت می گیرد. برای این کار دانه گیاه را در هر فصلی می توان کاشت، ولی مناسب ترین موقع، کاشتن دانه در اوایل فروردین است که بر روی خطوطی به فاصله ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر از یک دیگر می کارند. این عمل معمولا به نحوی انجام می گیرد که در هر هکتار زمین، معادل ۵ کیلوگرم دانه (میوه) مصرف شود.

پراکنده کردن دانه در زمین زراعتی نیز ممکم است با دست و یا دستگاه های مخصوص انجام گیرد. در هر حال پس از انجام این عمل باید با غلطک زدن ملایم، روی دانه ها از یک قشر نازک خاک پوشانید. پس از رشد دانه و پیدایش گیاه جوان، هنگامی که ساقه آن ها به ارتفاع چند سانتی متر رسید و یا در امتداد خطوط شیار ها به خوبی نمایان شد، اقدام به کج بیل زدن می کنند و سپس علف های هرزه را از زمین خارج می سازند و به علاوه پس از گذشتن ۱۱ تا ۲۰ روز، اعمال فوق را به منظور اصلاح زمین مجددا انجام می دهند.

برداشت

برداشت کاسنی

در موقع خارج کردن ریشه کاسنی از زمین، باید به این نکته توجه شود که ریشه در آخر سال اول، از زمین خارج گردد. زیرا در غیر این صورت اگر دیرتر این کار انجام شود، ریشه حالت گوشتدار بودن خود را از دست می دهد و سخت و چوبی و غیرقابل استفاده می شود. برگ کاسنی را باید موقعی از ساقه جدا کرد که در مرحله رشد کامل باشد (معمولا در مرداد ماه می چینند)، زیرا در غیر این صورت به نسبتی که زودتر چیده شود، به رشد ریشه گیاه آسیب وارد می کند. برگ ها را پس از چیدن در هوای آزاد و یا در اتاق هایی تحت اثر گرمای ملایم خشک می کنند.

از هر هکتار زمین زراعتی به طور متوسط معادل ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلو برگ تازه کاسنی به دست می آید. ریشه ها در پاییز (در ماه های مهر و آبان) و انتهای پوشش گیاهی به وسیله چنگال یا وسایل مجهز تری از زمین خارج می کنند زیرا طول ریشه به ۴۵ تا ۵۰ سانتی متر نیز می رسد و خارج کردن آن،‌ مهارت و ابزار مخصوص لازم دارد. هر قدر زمین زراعتی سبک و غیر رستی باشد، ریشه ها پس از خارج شدن از زمین، آسان تر شسته می شوند. ریشه ها را پس از پاک کردن و شست شو در مقابل نور خورشید و یا در دمای اتاق خشک می کنند.

برگ کاسنی را معمولاً در مرداد ماه می چینند و آنها را در هوای آزاد و یا در اطاقهایی تحت اثر گرمای ملایم خشک می کنند. از هر هکتار زمین زراعی بطور متوسط معادل 1 تا 1.5 تن برگ تازه کاسنی بدست می آید. برداشت ریشه کاسنی در ماههای مهر و آبان انجام می گیرد که بوسیله چنگال یا وسایل مجهزتری از زمین خارج می کنند طول ریشه به 45 تا 50 سانتی متر می رسد لذا خارج کردن آنها مهارت و ابزار مخصوص لازم دارد.عرق این گیاه قلب، کبد و کلیه را فعال کرده و در تصفیه خون موثر وبرای طراوت و شادابی پوست و رهایی از جوش صورت نیز بسیار مفید بوده تمامی قسمت‌های مورد استفاده کاسنی اعم از ریشه و برگ مصرف دارویی داشته ومصرف دم کرده کاسنی برگ و یا ریشه کاسنی اثر تقویتی بر معده دارد.

همین طور می توان آن ها را در دستگاه های خشک کن خشک کرد. علاوه بر ریشه، از شکوفه های کاملا باز شده گیاه نیز در طب استفاده می شود. برای خشک کردن آن ها، بهترین راه خشک کردن در دمای اتاق است و از قرار دادن آن ها در مقابل نور خورشید جلوگیری می کنند.

نویسنده پست: شقایق کلهر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *