لودر سایت

کنترل علف های هرز یکی از جنبه های مهم تولید در هر نظام کشاورزی و زراعت ارگانیک است که از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و احتیاج به استفاده اصول و روش های مخصوص خود را دارد.

علف های هرز به دلیل رقابت با گیاهان زراعی برای عوامل محیطی و نهاده ها، موجب کاهش کیفیت و کمیت محصول و ایجاد پناهگاهی مناسب برای حشرات و عوامل بیماری زا می شوند که می توانند مشکل ساز باشند.

مبالغ هنگفتی که هرساله کشاورزان صرف کاهش اثرات سوء علف های هرز بر روی محصولات خود می کنند و همچنین خسارت هایی که آن ها به دلیل نبود کنترل کافی علفهای هرز متحمل می شوند نشانگر اهمیت این موضوع است.

در حال حاضر کشاورزان آمریکایی سالانه حدود 6/2 دلار صرف کنترل علف های هرز مزارع خود می کنند که از این میان 3/6میلیارد دلار صرف خرید و حدود ۲۰۰ میلیون کیلو گرم سموم مختلف علف کش می شود.

در آمریکا حدود ۵۰ درصد از کل عملیات شخم در ارتباط با کنترل علف های هرز است و لازمه اجرای این عملیات شخم به کارگیری چهارونیم میلیون دستگاه تراکتور و مصرف سالانه ۷۵میلیارد لیتر نفت خام است.

با توجه به نقش زیاد علف کش ها در کشاورزی امروزی بعضی عوامل سبب شده که مساله لزوم ارزیابی دوباره استفاده از این متد توصیه شود.

– منابع آب آشامیدنی مانند رود خانه ها و سفره های آب زیرزمینی به سموم علف کش آلوده شده اند و این موضوع سبب پیدایش بیماری هایی چون سرطان خون شده است.

– هزینه سنگین تهیه و مصرف این سموم سبب شده کشاورزان کمتر از این مواد استفاده کرده و با استفاده از روش های مناسب و کم هزینه تر بتوانند سود خود را افزایش دهند.

بر اساس تجربه های کشاورزان و نتایجی که از پژوهش های انجام شده به وسیله محققان به دست آمده مشخص شده که در کشاورزی یک سری روش های فیزیکی و بیولوژیکی برای کنترل علف های هرز وجود دارد که می توانند ضمن کاهش وابستگی کشاورزان به علف کش ها زمینه بهبود شرایط زیست محیلی و کسب سود مناسب در تولید را نیز فراهم کنند.

از مهم ترین جایگزین ها می توان به اجرای تناوب زراعی، استفاده از سیستم کشت مخلوط، کاشت گیاهان پوششی با خواص آللوپاتیک استفاده از عوامل بیماری زا و حشرات آفت علف هرز و اجرای روش های خاص در شخم اشاره کرد.

مدیریت علف هرز

مدیریت علف هرز

علفهای هرز گیاهانی هستند که در مکان ها یا در دوره های ناخواسته ای از فصل زراعی رشد می کنند.

در یک مزرعه علف های هرز معمولا ناخواسته هستند برای اینکه آنها با محصول برای آب، موادغذایی و نور آفتاب رقابت می کنند و بنابراین مانع رشد محصول مورد نظر می شوند.

علفهای هرز ممکن است درآمد را بوسیله به تأخیر انداختن عملیات برداشت، پایین آوردن کیفیت محصول و با تولید بذر و ایجاد ساقه زیرزمینی که مزرعه و بیشتر محصولات را آلوده می کند، کاهش دهد.

از طرف دیگر علفهای هرز مزایایی نیز دارند و باعث حاصلخیزی خاک و بهبود ساختار خاک می شوند، همینطور به عنوان میزبان برای ارگانیسم های سودمند و یا آفات و بیماری ها، برخی از آنها برای مصرف دام و انسان، تهیه مالچ و جلوگیری از فرسایش مفید ابتدایی و مرحله برداشت است.

هدف معیارهای مدیریتی ارگانیکی علت برای نگهداری جمعیت علف های هرز در یک سطحی که منجر به زیان اقتصادی پرورش محصول یا صدمه زدن به کیفیت آن نمی شود، می باشد.

-تناوب زراعی و کشت مخلوط

-محصولات علوفه ای چند ساله

– اللوپاتی

– انتخاب گیاه زراعی مناسب

-مدیریت گیاه زراعی(تاریخ کاشت، عمق کاشت، تراکم و …)

-کنترل مکانیکی و استفاده از شعله

انرژی ورودی در کشاورزی رایج در مقایسه با کشاورزی ارگانیک برای بعضی محصولات زراعی بسیار بیشتر است که این امر خطرات زیست محیطی بسیاری را نمایان می سازد.

روش های مبارزه با علف هرز

چند روش ممکن است در زمان یکسان به کار برده شوند. اهمیت و تأثیر روش های مختلف به گستره بزرگ گونه های علفهای هرز و شرایط محیطی وابسته است.

به هر حال بعضی روش ها برای محدوده وسیعی از علفهای هرز بسیار مؤثرند و بنابراین بطور منظم استفاده می شوند.

اجرای تناوب زراعی در کنترل علفهای هرز

استفاده از تناوب زراعی چهارچوب اصلی کنترل پایدار علفهای هرز را تشکیل می دهد.

هر چند با اجرای تناوب زراعی مشکل تداخل ناشی از علفهای هرز بر طرف نخواهد شد اما بدین وسیله می توان گسترش جمعیت آن ها را محدود کرده و از ایجاد تغییرات بیشتری در ترکیب گونه ها جلوگیری کرد.

از آنجا که گیاهان زراعی به ویژه گونه های خاصی از علف هرز که دارای تشابه در عادت های رشد با آنها باشند تحت تاثیر قرار می گیرند، بنابراین با کاشت متناوب محصولات گوناگون که در زمان رسیدگی و در تاریخ کاشت، توان رقابتی و نیاز های غذایی با هم متفاوت باشند، می توان در رشد و تولید گونه های معینی از علفهای هرز خلل ایجاد کرد.

اجرای تناوب زراعی در کنترل علفهای هرز

الدریچ (۱۹۸۴) گزارش کرد که در تناوب ذرت- گندم و سویا در مقایسه با کشت متوالی هر یک از این محصول ها جمعیت علفهای هرز کاهش یافته است.

در این آزمایش کشت متوالی ذرت سبب افزایش بذر علف هرز دم روباهی Lstarian fabrii Herrn و کشت متوالی گندم سبب گسترش بذر های دم روباهی و علف خرچنگی Datarin Sanguinalis و کشت متوالی سویا موجب گسترش بذر دم روباهی و گاو پنبه Abutilon the ophrasati شد.

در مقابل کشت متناوب این سه محصول تعداد بذرهای علف های هرز دم روباهی و علف خرچنگی، با افزایش به نسبت کم همراه بود و تعداد و علف هرز گاو پنبه در مدت یاد شده کاهش یافت.

آلدریچ با انجام این آزمایش نتیجه گرفت که کاشت متوالی یک محصول بیشترین فرصت را برای گونه هایی از علف های هرز که به خوبی با محیط سازگار شده اند فراهم می کنند، در حالی که اجرای تناوب، استفاده از چنین فرصت هایی را برای گونه های یاد شده با محدودیت رو به رو می کند.

نتایج به دست آمده از مطالعات طولانی مدت بر روی روش های مختلف کشت در مرکز تحقیقات روذال نشان داد که در کاشت ذرت پس از یک تناوب چند ساله غلات ریز و شبدر قرمز در مقایسه با کشت ذرت و سویا در چند سال پیاپی رشد علف های هرز به میزان ۳۰ تا ۶۷ درصد کاهش داشت.

در این مطالعه از هیچ علف کشی استفاده نشد و گونه هایی چون دم روباهی Lstaria fabrii Herrn تاج خروس Amarn thus retoflexus و سمله تره Chenopodium aibum علف های هرز غالب مزرعه بودند.

از دیدگاه اکولوژیکی تناوب هایی مناسب هستند که شامل محصول های یک ساله وجینی (مانند ذرت و سویا) محصول های دانه ای تراکم پذیر با توان رقابتی بالا مانند (جوویولاف) و محصول های چند ساله قابل درو مانند (یونجه و شبدر) باشند؛ زیرا چنین تناوب هایی شرایط محیطی ناپایدار و نامناسبی را برای تولید مثل و بقای علف های هرز یکساله و چند ساله فراهم می کند.

همچنین استفاده از محصول های زراعی خفه کننده مانند سودان گراس و ارزن ژاپنی در تناوب به دلیل آن که این محصول ها دارای رشد سریع، تراکم پذیری بالا و دوره رشد و نمو کوتاهی می باشند در کنترل علف های هرز مفید هستند.

کشت مخلوط

کشت مخلوط

نظام کشت مخلوط با تکیه بر استفاده از گیاهان پوششی خفه کننده باد آللوپاتیک با وجود مزایای اکولوژیکی استفاده از تناوب های زراعی متنوع مدت و توجه به بازدهی اقتصادی کوتاه مدت ممکن است کشاورزان را به استفاده از نظام های کشت تک محصولی گیاهان تشویق کند.

کشت مخلوط یکی از راه هایی است که امکان بهره گیری کشاورزان از برخی فایده های بوم شناختی را بدون آن که نیازی به تعدیل کاشت محصولات اقتصادی باشند فراهم می کند.

کشت مخلوط عبارت است از کشت بیش از یک گیاه در یک قطعه زمین و در یک سال زراعی به ترتیبی که یک گیاه در بیشتر دوره رویش خود در مجاورت گیاه دیگر باشد. البته نیازی نیست که این گیاه هم زمان کشت و برداشت شوند.

سیستم کشت مخلوط در مناطق گرمسیری که در آنها نیروی کارگری و دامی به مراتب بهتر از ماشین آلات کشاورزی در اختیار هستند، روشی متداول در تولید محصول است.

نکته های مثبت زیادی برای کشت مخلوط بیان شده که یکی از آن ها کنترل علف های هرز از راه سایه اندازی با خواص آللوپاتیک گیاهان زراعی موجود در کشت مخلوط است.

فاسیل و همکاران (۱۹۹۷) تاثیر کشت مخلوط سورگوم و لوبیا را بر کنترل علف هرز استریگا بررسی و مشاهده کردند که جمعیت علف هرز استریگا بطور معنی داری کاهش یافت.

همچنین کشت مخلوط لوبیا و ذرت سبب کاهش جمعیت حلفه شد . حسینی و کولار (۱۳۶۷) اثر سیستم کشت مخلوط لپه هندی و ماش را بر کنترل علف های هرز بررسی و مشاهده کردند که کاشت یک ردیف ماش در بین خطوط کشت لپه هندی سبب افزایش محصول و کاهش جمعیت علف های هرز شد زیرا ماش با رشد سریع در اوایل دوره رشد و نمو لپه هندی می تواند سطح مزرعه را بپوشاند و از رشد و گسترش علف های هرز جلوگیری کند.

استیدنیز در سال ۱۹۸۴ گزارشی پیرامون کاهش جمعیت علف های هرز مزرعه ذرت خلوط ذرت با ماش و ذرت با سیب زمینی شیرین ارایه داد به طوری که که با کشت متوالی ذرت که ۲-۳ بار وجین لازم است، تنها یک بار وجین برای غلبه بر علفهای هرز مزرعه کافی است، در نمونه های بالا دلیل اصلی کاهش جمعیت علف های هرز در مزارع کشت مخلوط سایه اندازی گیاهان با رشد سریع مانند ماش و لوبیا بر سطح مزرعه است که سبب خفگی علف های هرز می شوند.

مزارع کشت مخلوط سایه اندازی گیاهان

از دیگر دلایل تاثیر کشت مخلوط بر کاهش جمعیت علف های هرز ترشحات آللوپاتیک برخی گیاهان زراعی مانند چاودار و سورگوم است.

مواد آللوپاتیک ترشحات شیمیایی هستند که از اندام های هوایی یا زمینی گیاه ترشح می شوند و بر فعالیت و رشد و نمو گیاهان دیگر اثرات مثبت و منفی دارند.

با کشت مخلوط چاودار و گندم می توان رشد گیاهان جوان قاصدک را کند نمود. مخلوط چاودار و گندم می تواند از رشد گیاهان قاصدک و تاجریزی سیاه جلوگیری کرده که دلیل آن اثر بازدارندگی ترشحات ریشه چاودار بر جوانه زنی و رشد بذر های این علف های هرز است.

در نمونه های تاثیر آللوپاتیکی می توان با تاثیر منفی ترشحات ریشه و فلفل قرمز بر جوانه زنی گیاه گل جالیز اشاره کرد.

از این اثر می توان برای غلبه بر علف هرز گل جالیز در مزارع حبوبات استفاده کرد. حبوبات را همراه با سورگوم با فلفل قرمز به صورت مخلوط کشت می کنند .

به طور کلی می توان گفت که در کشت مخلوط با سایه اندازی و خفه کردن علف های هرز به وسیله گیاهان زراعی،می توان رشد سریع علف های هرز مزرعه را بدون کوچک ترین آسیب زیست محیطی و صرف هزینه زیاد کنترل کرد.

خواص اللوپاتیکی بعضی گیاهان زراعی نیز می توان به عنوان وسیله ای برای غلبه بر علف های هرز استفاده کرد.

استفاده از گیاهان پوششی در کنترل علف های هرز

پوشش ها، با موفقیت با علف های هرز برای نور، موادغذایی و آب رقابت می کنند پوشش های گیاهی خاص و استراتژی های کنترل با توجه به موقعیت و هدف متفاوت هستند. طرح پوشش های گیاهی می تواند برای سرکوب کردن علفهای هرز در فصل رشد، قبل از تولید میوه، استفاده شود.

به این صورت که این طرح شامل شخم پاییزی برای پوسیده شدن پوشش، سپس دیسک زدن به محض خشک شدن خاک در بهار می باشد و با هر ۱۰ روز یک بار چنگک زدن زمین به مدت حداقل یک ماه به منظور از بین بردن علف های هرز در حال جوانه زدن، ادامه پیدا می کند.

سپس کمپوست و مواد غذایی معدنی را به خاک اضافه می کنند و گندم را به عنوان یک گیاه پوششی بذرپاشی می کنند. بعد از آن گندم را قبل از آنکه شروع گل دادن و تولید دانه به خاک برمی گردانند.

محققان مرکز تحقیقاتی Kerr برای کشاورزی پایدار در پوتنا و اوکلاهما تعدادی از پوشش های گیاهی را برای سرکوبی علف های هرز در خاک های سنگین مورد ارزیابی قرار دادند.

گیاهان پوششی در کنترل علف های هرز

آنها چراگاه ها را با استفاده از تناوب های پوششی گیاهی و شخم زنی به اراضی تولیدات باغبانی تبدیل کردند. با این روش آنها در عمل علف برمودا را در عرض یک تا دو سال از مزارع خود ریشه کن کردند.

در بین یافته های کلی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– کاشت پوشش گیاهی متراکم فصل گرم، درجه بالایی از سرکوبی علف هرز را نشان داد.

– طول فصل گرم ممکن است امکان رشد متوالی بیش از یک پوشش گیاهی را فراهم کنند. برخی از پوشش های گیاهی نیز ممکن است کوتاه شوند و به آنها اجازه رشد مجدد داده شود.

پوشش های گیاهی حبوبات از جنس لوبیای چشم بلبلی، Sesbania Crotolarie همگی سرکوب کننده های خوب تا عالی علف هرز هستند؛ در عین حال نیتروژن و توده زیستی برای خاک فراهم می کنند.

– Sesbania بیشترین بیومس (توده زیستی) را تولید کرده و مؤثرترین سرکوب کننده علف هرز بود. هنگامی که آن را در زمان گلدهی کوتاه کردند، دوباره به خوبی رشد کرده و به سرکوب کردن علف های هرز ادامه داد.

این گیاه بسیار مقاوم به خشکی است. اگر امکان بذرپاشی مجدد به آن داده شود، می تواند سال بعد نیز مشکل علف هرز را کاهش دهد.

– Crotolaria (کنف) تولید کننده بهتر نیتروژن بود؛ اما در مقایسه با Sesbania سرکوبگر ضعیف تری بود. این گونه نیز می تواند در زمان گلدهی کوتاه شود و به آن اجازه رشد مجدد داده شود.

این گیاه نیز همانند Sesbania بسیار مقاوم به خشکی است. بذر Crotolaria سمی است (به خصوص برای پرندگان) و نباید به گیاهان اجازه به بذر رفتن داده شود.

– از آنجایی که Crotolaria و Sesbania دارای ریشه های الیافی هستند، باید با ماشین های چمن زنی دورانی با نوسانی آنها را قبل از برگرداندن به خاک، خرد کرد.

= لوبیای چشم بلبلی تا اندازه ای در مقایسه با Crotilaria نیتروژن کمتر و در مقایسه در مقایسه با Sesbania و Crotolaria نیز توده زیستی کمتری تولید می کند. با این حال کمتر از این دو ریشه دارد بنابراین سریع تر تجزیه می شود.

– اگر به لوبیای چشم بلبلی اجازه گلدهی و تولید بذر داده شود، یک پوشش گیاهی ارزان و خودروی متوالی ایجاد می شود.

علف سودانی

– علف سودانی مؤثرترین سرکوب کننده علف هرز فصل گرم شناخته شده ترکیبی از چاودار دانه ای (grainrye) و ماشک در این شرایط مؤثرترین بوده، نخود فرنگی گندم زمستانه که اغلب به صورت مخلوط پرورش داده می شوند نیز توانایی رقا خوبی دارند.

– پوشش گیاهی زمستانی می تواند با پوشش گیاهی فصل گرم به صورت تناوبی کاشته شود.

همچنین در این روش ها گیاهان زراعی را در زمینی که از مالچ گیاهی پوشیده شده و عملیات شخم روی آن انجام نشده است کشت می کنند در این روش گیاه زراعی در مالچ حاصل از گیاه قبلی که به وسیله علف کش های عمومی مانند پاراکوات یا گلایفوست خشک شده اند یا بقایای بعد از برداشت محصول قبلی هستند یا در مرحله خاصی درو و در سطح مزرعه پخش می شوند، کشت کرد.

به عنوان نمونه شیلینگ و همکاران (۱۹۸۵) گزارش کردند، با وجود مالچ گیاه چاودار، وزن زنده علف های هرز سلمه تره و تاج خروس قرمز به میزان ۹۹ و ۹۶ درصد کاهش یافت. کاشت ذرت به روش بدون شخم در بقایای خشک شده گندم نیز در مقایسه با تیمار شخم و بدون شخم موجب کاهش رشد چندین گونه از علف هرز نیلوفر وحشی به میزان ۷۹ درصد شد.

در آزمایش دیگری که به وسیله براسکو در سال ۱۹۸۷ انجام شد، زمینی که تحت پوشش بقایای چاودار بود کشت گردید. در این آزمایش وقتی گیاه حاد گلدهی رسیده بود و به وسیله دروگر قطع و در سطح مزرعه پخش شد و سویا در خاکی که با بقایای چاودار پوشیده شده بود کشت شد .

با اجرای چنین روشی رشد علف های هرز پهن برگ به میزان بسیار زیاد کاهش یافت و تنها برای کنترل بوته های خودروی چاودار و برخی گراس ها مقدار کمی علف کش مورد استفاده قرار گرفت.

در این روش مدیریتی عملکرد سویا نسبت به روش رایج شخم مزرعه بیشتر و هزینه کنترل علف های هرز نیز کمتر شد؛ زیرا به میزان زیادی در مزرعه در هزینه های مربوط به خرید علف کش ها صرفه جویی شد (کوچکی ۱۳۷۷).

پانتام در ۱۹۸۳ گزارش کرد که در کرت هایی که انواع لوبیا سبز بدون انجام شخم در زیر مالچ حاصل از بقایای چاودار کشت شده بود، در مقایسه با کرت های بدون مالچ که به روش متداول شخم زده شده بودند، رشد علف های هرز حدود ۸۰ درصد کاهش داشت.

از دلایل این کاهش، جوانه زنی و رشد علف های هرز در زمین های تحت پوشش مالچ بروز اثرات آللوپاتی است.

جوانه زنی و رشد علف های هرز

مواد آللوپاتیک به دست آمده از تجزیه این بقایای گیاهی از جوانه زنی و رشد بسیاری از علف های هرز به ویژه گونه های پهن برگ جلوگیری می کند.

بر این اساس، بسیاری از گونه های علف های هرز با شرایطی سازگاری یافته اند که در آن خاک همواره زیر و رو می شود.با انجام ندادن شخم در این گونه نظام ها که خود عاملی برای تغییر شرایط محیطی لازم برای جوانه زنی بذر های این قبیل علف های هرز است، می تواند جمعیت آن ها را کاهش دهد.

بروز رقابت زود هنگام بین محصول پوششی مستقر و علف های هرز تازه سبز شده و سایه اندازی اندام های خشک شده در این گونه نظام ها می باشند. روش مناسب، کاشت محصولات زراعی با بذور درشت مانند سویا، ذرت و نخود که می توانند از زیر پوشش مالچ رشد کرده و خود را به سطح زمین برسانند.

در حالی که گیاهانی مانند کلم، کاهو و گوجه فرنگی که بذر ریز دارند در زیر مالچ های ایجاد شده، در اثر سایه اندازی توانایی این که خود را بالا بکشند ندارند و تحت اثر سایه انداز مالچ در زیر بقایا و پوشش گیاهی از بین می روند و یا گیاهچه های ضعیفی تولید می کنند .

استفاده از عوامل بیماری زا و حشرات آفت علف های هرز

حشرات و عوامل بیماری زای گیاهی به عنوان عوامل کنترل بیولوژیکی علف های هرز تا به حال نقش کمی در نظام های کشاورزی ایفا کرده اند.

استفاده از حشرات به عنوان عامل کنترل کننده علف های هرز در کشت های چند ساله در مقایسه، با موفقیت بیشتری همراه است.

زیرا پایداری محیطی بیشتر در کشت های چند ساله این امکان را فراهم می سازد که نوعی حشره بتواند با تعداد به نسبت کم در مزرعه رها شده سپس جمعیت، آنقدر در مزرعه باقی بماند تا فراوانی گیاه میزبان (علف هرز) به حد پایینی برسد.

این روش کنترل کم هزینه و طولانی مدت می باشد (کنترل گل راعی) Hypericum perforatum که از علف های هرز مراتع می باشد به وسیله سوسکی از گونه Chrysolina guard – igemina نمونه ای از این مورد است.

عوامل بیماری زا و حشرات آفت علف های هرز

استفاده از حشرات در کشت های یک ساله با مشکل روبرو است، زیرا فرصت کافی برای ازدیاد حشرات وجود ندارد. برای حل این مشکل باید حشرات را به میزان زیاد در آزمایشگاه تکثیر کرد تا بتواند مزرعه را تحت پوشش قرار دهند.

به دلیل هزینه تکثیر حشرات و محدودیت تکثیر آن ها در مزارع، سبب ایجاد محدودیت هایی برای باده حشرات در کشت یکساله می شود. برای حل این مشکل می توان با تغییر در شرایط محیطی مزارع تاثیر حشرات بومی بر روی علف های هرز مورد نظر را افزایش دارد.

برای نمونه باست و هوس (۱۹۸۸) نشان دادند که برخی گونه های بومی سوسک ها در نظام های بدون شخم زراعت سویا شایع تراز نظام های شخم متداول بوده و در این گونه نظام ها علف های هرز بیشتری به وسیله جانوران یاد شده مورد حمله قرار می گیرند.

عوامل بیماری زایی که می توان در کنترل علف های هرز استفاده کرد، قارچ هامی باشند. قارچ ها در کشت های یکساله و چند ساله توانایی زیادی در کنترل علف هرز دارند.

هزینه تولید قارچ نسبت به حشرات کمتر و نسبت به حشرات در انتخاب میزبان تخصصی تر عمل می کنند. بنابراین عوامل مفیدی در کنترل علف های هرز به حساب می آیند .برای نمونه می توان به کنترل اویار سلام (Cyperus esculentus) به وسیله قارچ puccinia canalicuicu ; ated که عامل بیماری زنگ است، اشاره کرد.

استفاده از این قارچ در اوایل بهار در مزرعه میزبان رشد اویار سلام و تشکیل غده را به ترتیب ۴۶ و ۶۶ درصد کاهش داد و از گل دهی آن نیز به طور کامل جلوگیری کرد.

البته تاکنون فرمولاسیونی برای قارچ تهیه نشده است (فاناک و همکاران ۱۹۸۷). (Alternaria cassaiae) نیز به عنوان یک علف کش میکروبی در کنترل گونه هایی از علف های هرز مهم مزارع سویا در جنوب شرقی آمریکا هستند مورداستفاده قرار می گیرند.

گزارش هایی نیز پیرامون کنترل علف های هرز مزارع ذرت و پنبه به وسیله عوامل بیماری زا داده شده است. در استفاده از این روش باید به این نکته مهم توجه کرد که حشره یا عامل بیماری زایی که استفاده می شود از گیاه زراعی میزبان استفاده نکند.

کاربرد این روش برای کنترل علف های هرز هم خانواده گیاه زراعی می تواند خطر حمله پاتوژن به گیاه زراعی را به همراه داشته باشد.

برای جلوگیری از این خطر و یک انتخاب آگاهانه و مفید، باید از بیولوژی و دوره زندگی، تغذیه، تولید مثل و نحوه خسارت دهی و میزبان های آفت یا عامل بیماری زا اطلاع کافی داشت.

استفاده از روش های خاص شخم و اشعه افکن

استفاده از روش های خاص شخم و اشعه افکن

استفاده به موقع از وسایلی مانند پنجه غازی، هرس و دندانه که سبب قطع و ریشه کن کردن علف های هرز می شود، می تواند در کنترل علف هرز موثر باشد و تا حد زیادی جایگزین استفاده از علف کش ها شود، به خصوص از این نظر که هزینه تهیه و مصرف علف کش برای یک هکتار مزرعه حدود ۸-۴ برابر استفاده از ادوات شخم است (کوچکی ۱۳۷۷).

برای کنترل علف های هرز در محصول های ردیفی مانند ذرت و چغندر قند از ابزاری مانند کولتیواتور و وجین های برس دار Brush weecer استفاده می شود.

از مزایای این وجین کن ها انعطاف پذیری برس ها و امکان استفاده از آنها در نزدیک محصول زراعی بدون آسیب پذیری برس ها و امکان استفاده در نزدیک محصول زراعی بدون آسیب رسیدن به آن است.

باید به این نکته توجه کرد که ادوات مکانیکی تنها می توانند علف های بین ردیف ها را کنترل کنند و کنترل علف های هرز روی ردیف ها به وسیله این ادوات امکان ندارد.

بطور معمول نابودی علف های هرز روی ردیف ها به وسیله علف کش صورت و مو در مورد محصولاتی مانند غلات دانه ریز که به صورت در هم کشت می شوند می توان از ابزار هایی مانند دندانه، استفاده کرد به شرط آن که استفاده از این قبیل ادوات بر جوانه زنی و پیدایش گیاه اصلی اثر منفی نداشته باشد.

با این روش می توان علف های هرز جوان استقرار نیافته را کنترل کرد .می توان بعد از تهیه بستر بذر اگر فرصت کافی وجود داشت، کاشت گیاه زراعی را به تعویق انداخت تا علف های هرز در اثر باران با آبیاری سبز شوند و با ابزاری مانند پنجه غازی، هرس یا دیسک سبک آن باید کرد.

باید به این نکته توجه کرد که استفاده از ادوات مکانیکی تنها کنترل علف های هرز یکساله است و علف های هرز چند ساله با اندام های تکثیری زیر زمینی را نمی توان با این روش کنترل کرد.

سوزاندن علف های هرز به وسیله آتش یکی دیگر از روش های کنترل علف های هرز است. اساس کار این روش، قرار گیری بافت های گیاهی در معرض حرارتی حدود ۱۰۰-۹۰ درجه سانتی گراد به مدت کوتاه (حدود ۰٫۱ الی ۰٫۲ ثانیه) است که سبب سوختن گیاه نمی شود بلکه سبب آبگیری سلولی، انعقاد پروتئین ها و تخریب دیواره سلولی می شود.

استفاده از اشعه افکن برای کنترل علف های هرز روی ردیف ها هنگامی صورت می گیرد که محصول زراعی هنوز از خاک خارج نشده است و علف های هرز سبز شده در مرحله ۲-۳ سانتی متری هستند.

اگر مجبور به استفاده از اشعه افکن در محصولات سبز شده باشیم باید از صفحه های نگهدارنده که در محل خروجی آتش از اشعه افکن نصب می شود و جریان آتش را هدایت می کند، استفاده کرد تا محصول زراعی، حداقل خسارت را ببیند.

این روش در محصول هایی مانند پیاز سورگوم و پنبه استفاده می شود. باید به این نکته توجه داشت که به سبب مصرف سوخت و هزینه زیاد و تن امکان اسیب رسیدن به گیاه زراعی تنها در محصولاتی که از نظر اقتصادی ارزش دارند و همچنین دیگر روش های مدیریتی علف هرز که امکان ندارد از این روش استفاده شود.

استفاده از علف زن های مشعلی

 استفاده از علف زن های مشعلی

این روش از سال ۱۹۴۰ با استفاده از شعله پخش کن های متصل به تراکتور در محصولات ردیفی و باغ میوه آغاز شد.

تکنولوژی و تکنیک به طرز چشمگیری در سال های اخیر پیشرفت کرده اند. در این روش از گرمای مستقیم شعله پروپان (دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد و بالاتر) برای از بین بردن علف های هرز استفاده می شود.

این روش علف ها را نمی سوزاند بلکه آنها را می خشکاند (این عمل باعث لخته شدن پروتئین ها در برگ و از هم پاشیدگی دیواره سلولی آنها می شود). یک راه مؤثر برای کنترل علف های هرز یکساله است و برای علف های ریشه ای موثر نمی باشد.

در مقیاس بزرگ، گران و وقت گیر است و در مقیاس های کوچک در صورت شکست دیگر روش ها، بکار برده می شود.

سولاریزاسیون خاک

این روش برای کنترل علف هرز هزینه بر است.

استفاده از غازها و مرغ های وجین کن

از سال ها پیش، کشاورزان از غازها برای کنترل علف های هرز در محصولات چندساله و یکساله از قبیل توت فرنگی، زغال اخته های آبی، میوه های تمشک و باغ های میوه استفاده کرده اند.

در اوکلاهما محققان مرکز Kerr برای کشاورزی پایدار از غاز وجین کن در تولید تجاری زغال اخته و توت فرنگی، با حصارکشی الکتریکی متحرک برای نگه داشتن پرندگان در یک منطقه معین در ردیف گیاه استفاده کردند.

سرمایه گذاران در یک دانشگاه ایالت میشیگان، آثار جمعیتهای غاز و مرغ های خانگی را بر یک سیستم غیرشیمیایی باغ میوه بررسی کردند.

آنها دریافتند که غازها تا اندازه زیادی از علف های هرز و همچنین میوه هایی که توسط باد می افتند، تغذیه می کنند. به طور کلی غازها برای مقابله با علف های هرز کوچک یا در حال جوانه زدن مؤثرند، به خصوص علف برمودا و ذرت خوشه ای (علفهای هرزی که می توانند در باغ میوه مشکل ساز شوند) را ترجیح می دهند.

حذف دستی علفهای هرز

روش ملالت آوری است و تنها راه مؤثر حذف برخی از علف های هرز چندساله از قبيل ترشک ها می باشد.

استفاده از علف کش های مجاز

 استفاده از علف کش های مجاز

تعدادی از علف کش ها که به طور رایج در بازار وجود دارند با محدودیت در زمان و مقدار آنها برای کشاورزی ارگانیک مجاز می باشند.

تحقیقات در دست اقدامی در زمینه استفاده موادی از قبیل سرکه، چسب corngluteno و اسید سیتریک به عنوان علف کش وجود دارد، اگر چه این مواد هنوز به طور گسترده توسط پرورش دهندگان تأیید شده ارگانیک استفاده نمی شوند.

کنترل علف های هرز در کشت سبزیجات ارگانیک

مسلما مهم ترین مشکل برای یک سبزیکار طی گذار به سوی کشاورزی ارگانیک، عدم استفاده از علفکش ها می باشد.

حداقل کردن جمعیت علف های هرز از ابتدا

با استفاده از برنامه های پیشگیری، امکان محدودسازی جمعیت علف های هرز و کاهش هزینه های کنترل فراهم می شود.

این روش ها باید به میزان کافی و همچنین به شکل مناسبی هماهنگ با سایر عمليات زراعی به کار برده شوند. اقدامات لازم در این خصوص عبارتند از:

-انتخاب رقم

انتخاب ارقامی که توانایی رقابتی بالا و رشد اولیه سریعی دارند.

-نشاکاری به جای بذر کاری برای مثال، نشاکاری پیاز در مرحله ۴-۳ برگی

– ممانعت از پراکنش بذر

جلوگیری از بذردهی علف های هرز، بویژه در کرت هایی که علف های هرز اندکی دارند. استفاده از کمپوستی که فاقد بذور علف های هرز باشد.

-انتخاب قطعات زمین (کرت)

عدم استفاده از قطعاتی که به شدت آلوده به علف هرز هستند، برای محصولات دانه ای که توانایی رقابتی ندارند (همچون هویج و پیاز).

اجتناب از زمین هایی که علف های هرز سرسختی همچون علف گندمی و قیاق دارند، برای محصولات یکساله ای همچون مارچوبه.

جلوگیری از بذردهی علف های هرز

-آماده سازی بستر بذر

آماده سازی یک بستر بذر مسطح و دارای بافت مطلوب (کمک به کاشت و کنترل مکانیکی علف های هرز).

-پوشش دهی خاک

استفاده از مالچ، گیاه پوششی یا محصولات مکمل

-تحریک رشد گیاه

رشد سریع تر محصول، قدرت رقابتی آن را به طور طبیعی افزایش می دهد. حفظ و بهبود حاصلخیزی خاک اهمیت دارد.

-تناوب زراعی

ایجاد یک تناوب متنوع با حداقل ۲۰ %علف های چمنی پوششی و کود سبز؛ یک درمیان قرار دادن محصولاتی که توانایی رقابتی ندارند با محصولاتی که توانایی رقابتی بالایی دارند.

– کاشت و بذرپاشی دقیق

بذرپاشی و کاشت با یک روش دقیق جهت اطمینان از جوانه زنی منظم و عدم نیاز به کارهای اضافه بعدی، استفاده از ردیف های مستقیم و عمق جوی یکسان و بستر بذر مسطح با استفاده از یک غلتک

ممانعت از جوانه زنی علفهای هرز با استفاده از انواع مختلف مالچ

پوشش دهی خاک با مالچ، از رشد علف های هرز جلوگیری کرده و محصول را پاک و خشک نگه می دارد.

این وضعیت اهمیت ویژه ای در سبزیجات برگی همچون کاهو دارد. اگرچه در گذشته، پوشش های پلاستیکی نامناسبی استفاده می شد، ولی امروزه مالچ های کاغذی و مایع بسیار خوبی در دسترس می باشد.

اگر این پوشش ها فقط روی ردیف ها استفاده شوند، هزینه ها کاهش می یابد. در این موارد، برای افزایش هوادهی و معدنی شدن نیتروژن آلی، باید از خاک ورزی مکانیکی در بین ردیف ها استفاده کرد.

محصولات پوششی و محصولات مکمل

محصولات پوششی و محصولات مکمل

گیاهان پوششی برای علف های هرز طی فرایند جوانه زنی رقابت ایجاد می کنند؛ اما اگر خیلی زود کاشته شوند، می توانند با محصول نیز رقابت کنند و باعث خسارات کمی و کیفی شوند.

گیاهان پوششی باید نزدیک پایان دوره حساس و در جویچه های کوچکی و کم عمقی که توسط ادوات ایجاد میشود، کشت شوند. تحقیقات اخیر، آثار مثبت استفاده از گیاهان پوششی در تره فرنگی، کلم و ذرت شیرین را نشان داده است.

گیاهان مناسب برای استفاده به عنوان گیاه پوششی شامل شبدر زیرزمینی به میزان ۳ کیلوگرم بذر در هکتار یا مخلوط چاودار با شبدر سفید اصطلاحا گیاه پوششی برای ذرت گویند، به میزان ۲ تا ۳ کیلوگرم بذر در هکتار.

به جای استفاده از یک گیاه پوششی برای تره فرنگی، می توان به طور همزمان با آن، کرفس کشت نمود. کرفس سطح زمین را سریع تر و کامل تر از تره فرنگی می پوشاند. این دو محصول به طور همزمان و با استفاده از فرایندهای مکانیکی کاشت و برداشت می شوند.

روش های کنترل مستقیم

کنترل علف های هرز پیش از ظهور گیاه زراعی، راهکار مناسبی می باشد، در این صورت گیاهان جدید یک برتری و غالبیت را نسبت به علف های هرز کسب خواهند کرد. بدین منظور می توان از روش های مکانیکی و حرارتی استفاده کرد.

اصول مربوط به کنترل مستقیم علف های هرز

-علفهای هرز جوان تر، به طور موثرتری کنترل خواهند شد. به محض اینکه گیاه زراعی ظاهر شد و علف های هرز جوانه زدند، استفاده از عملیات مکانیکی بر علیه آنها توصیه می شود.

-کار کردن در خاک سبک، خرد شده و مسطح راحت تر از خاک سنگین و سخت است. کنترل علف های هرز در خاکی که به خوبی خشک شده است، به شکل موثرتری انجام می شود.

– بایستی فواصل مناسبی را جهت استفاده آسان از ماشین آلات در بین ردیف ها اعمال نمود.

-کمتر بودن فاصله کار ماشین آلات با محصول، نیاز به وجین دستی برای درون ردیف ها را کاهش می دهد.

ماشین آلات با محصول

یک سانتیمتر نزدیک تر کار کردن یک ماشین چهار ردیفه درون یک ردیف معین، باعث صرفه جویی در کنترل علف های هرز به میزان ۵۰۰ متر در هکتار می شود و این برای وجین دستی توسط نیروی کار انسانی معادل۱۰ – ۳۰ ساعت کار است.

حرکت آهسته تر و دقیق تر این دستگاه، می تواند به مقدار زیادی این صرفه جویی مهم را افزایش دهد.

-ممانعت از انجام عملیات وجین دستی و خاکورزی هنگامی که آب و هوای مرطوب وجود دارد، سبب تحریک رشد مجدد علف هرز می شود.

تنظیم و آماده سازی پیش از موعد ماشین آلات و در دسترس داشتن یک تراکتور سبک به منظور بهره جستن از شرایط مطلوب آب و هوایی در هر زمان ممکن نیز کارایی کنترل علفهای هرز را بالا می برد.

نویسنده پست: شقایق کلهر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *