از ابتدای قرن بیستم تراکتورهای دارای موتور احتراق داخلی تاثیر فزاینده ای بر کشاورزی انگلستان داشته اند. از ۱۹۲۰ تراکتورها به جای اسب به کار گرفته شد. اما تراکتورها در آن روزها فقط برای کشیدن ادوات کشیدنی و راه اندازی ادوات ثابت با چرخ تسمه استفاده می شد. در طی سالهای ۱۹٣۰ طراحی تراکتور به نقطه ای رسید که سیستم بالابر هیدرولیکی برای ادوات سوار مورد استفاده قرار گرفت. بلافاصله در سالهای بعد از جنگ، تعداد تراکتورهایی که در مزارع انگلستان کار می کردند افزایش چشمگیری پیدا کردند تا جایی که امروز پیشرفت با تراکتورهای بزرگ چهار چرخ با موتورهای دارای قدرت بیش از ۲٠٠ قوه اسب ادامه پیدا کرده است و تراکتورها دیگر به منزله چیز غیر معمول در نواحی قابل کشت به شمار نمی آید.
تراکتور چه کاری می تواند انجام دهد؟
کشیدن:
ازمالبند تراکتور برای کشیدن ادوات کشیدنی نظیر بسته بندها، چاپرها و کارنده ها استفاده می شود.
بالابردن:
بالابردن و پایین آوردن ادوات سوار تنها یکی از کارهایی است که به وسیله سیستم هیدرولیک انجام می شود. این سیستم می تواند ابزار بارگیری کود حیوانی، بالابردن کیسه ها و بسته های علوفه و خروجی یدکی هیدرولیک را به کار بیندازد.
راندن:
سیستم هیدرولیک نیروی لازم برای موتورهای هیدرولیکی را فراهم می سازد که برای راندن کود پخش کن های شیمیایی، آرایشگرهای پرچین و مخازن کود مایع دامی استفاده می شوند.
سیستم فرمان تراکتور
فرمان وسیله ای است برای هدایت تراکتور در خط مستقیم و یا برای گردش به راست و چپ آن در مواقع لزوم بکار می رود.
سه نوع سیستم فرمان وجود دارد : فرمان مکانیکی، فرمان نیمه هیدرولیک، فرمان تمام هیدرولیک
فرمان در تراکتورهای سبک معمولا از نوع مکانیکی، درتراکتورهای متوسط، نیمه هیدرولیک و در تراکتورهای بزرگ و سنگین تمام هیدرولیکی است که تفاوت چندانی با فرمان اتومبیل شما ندارند. هر سه نوع فرمان دارای گردونه ای هستند که غربالک فرمان نامیده می شود.محور فرمان با چرخش غربالک می گردد و بسته به نوع فرمان، اعمال مختلفی را انجام می دهد.
برای گردش وسیله به چپ و راست در تراکتورهای چهار چرخ باید یا دوچرخ جلو و یا دوچرخ عقب گردانده شوند. این عمل را هدایت تراکتور می نامند. هدایت به وسیله چرخهای عقب باعث عدم تعادل کافی می گردد به همین علت چرخهای جلو چرخ های هادی هستند یعنی اینکه فرمان با آنها در ارتباط داشته و فرمان می دهد، چرخ هایی که توان قدرت موتور به آنها انتقال داده می شود را چرخهای محرک گویند.
طبقه بندی انواع تراکتور
از آنجا که کاربرد تراکتور در دنیای جدید بسیار گسترده است , تراکتور هایی که ساخته می شوند دارای توان , اندازه و طرح های متفاوتی هستند . تحویل تدریجی تراکتور , موجب به وجود آمدن طبقه بندی های گوناگون برای آن شده است . ترکتورهای ساخته شده :
الف) بر اساس تامین خاصیت کششی و خودرو بودن
1- تراکتورهای چرخ دار
2- تراکتورهای زنجیری
– تراکتورهای چرخ دار متمایز ترین و پیشرفته ترین نوع ماشین به خصوص جهت مقاصد کشاورزی هستند . این تراکتورها سه چرخ یا چهار چرخ ساخته می شوند.انواع تراکتورهای چهار چرخ به قرار زیر است:
تراکتورهای چهار چرخ معمولی, تراکتورهای چهار چرخ محرک, تراکتورهای چهار چرخ متحرک محرک با چرخ های کوچک جلو ,تراکتورهای چهار چرخ محرک با چرخ های بزرگ و و هم اندازه.
– طی سال های متمادی از تراکتورهای زنجیری به منظور کاهش فشار برروی خاک و بالا رفتن کشش در زمینهای نرم , که دارای مقاومت کمی هستند, استفاده شده اند . این تراکتورها همچنین در زمین های مرطوب و باتلاقی, یا در مناطقی که پایداری چرخ های تراکتور با اشکال روبرو می شود , مانند مناطق تپه ای با شیب های تند و زمین های ناهموار مورد استفاده قرار می گیرد.
گرچه استفاده از تراکتورهای زنجیری در کشاورزی محدود است , اما از این تراکتورها می توان به خوبی در موارد زیر استفاده کرد:
1- اشتفاده در باغات میوه و بیشه زارها
2- پاک کردن و احیای زمین
3- انجام عملیات حفاظتی خاک
4- ایجاد استخرهای ذخیره سازی آب در مزرعه
5- عملیات خاکبرداری و تسطیح زمین های زراعی به خصوص مزارع آبی
6- ایجاد نهرهای انتقال آب
7- به کار بردن زیر شکن ها و وسایل خاک ورزی عمیق
8- تعمیر جاده
ب) بر اساس موارد استفاده
1- تراکتور های عمومی یا تراکتورهای خدماتی
2- تراکتئرهای همه کاره یا تراکتور های ردیف کار
3- تراکتورهای پا بلند یا شاسی بلند
4- تراکتورهای باغی
5- تراکتورهای صنعتی
6- تراکتورهای یونیورسال
7- تراکتورهای باغچه ای و تراکتورهای چمن زن
8- تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری
– یک تراکتور عمومی یا خدماتی, کم و بیش مشابه یک تراکتور چهار چرخ متداول و معمولی است. در این تراکتورها ممکن است فاصله ی بین چرخ های جلو یا چرخ های عقب ثابت یا قابل تنظیم باشد.
– تراکتورهای همه کاره یا تراکتور ردیف کار , تراکتوری است که عملا برای انجام تمام کارهای مزرعه به انضمام عملیات کاشت و وجین و سله شکنی در مزارعی که اندازه ی آنها متوسط است طراحی شده است.
– اکسل جلویی تراکتورهای پا بلند عریض و قابل تنظیم بوده و ارتفاع آن از سطح زمین زیاد است تا بتواند عملیات وجین و سله شکنی محصولات ردیفی پا بلند , مانند نیشکر را انجام دهد.
– در شرایطی که فاصله یبین درختان زیاد بوده و شاخه های درختان نیز بلند می باشند تقربا می توان از هر تراکتوری در باغ های میوه و بیشه زارها استفاده کرد. اما در صورتی که باغ های میوه , بیشه زارها و تاکستان ها از اهمیت بیشتری برخوردارند , بهتر است از تراکتورهای مخصوص که برای کار در این شرایط طراحی شده اند استفاده نمود. تراکتورهای باغی ممکن است از نوع چرخ دار یا زنجیری باشند.
– تراکتورها یصنعتی ماشین هایی هستند در اندازه و انواع مختلف که برای کارهای مخصوص صنعتی و حمل وسائل سنگین در کارخانجات , فرودگاه ها و غیره ساخته شده اند. این تراکتورها را می توان به دستگاه های بالا بر, حفاری, بارکن مکانیکی و ضمائم مشابه که روی آنها سوار می شوند مجهز نمود. در بسیاری از مواقع می توان از بعضی تراکتورهای صنعتی در کارهای کساورزی نیز استفاده نمود.
– تراکتورها ییونیورسال که به واحد توان یا تراکتور مخصوص نیز معروف است به طریقی طراحی شده است که بتواند هم تولید توان نموده و هم انواع مختلفی از ماشین های برداشت سوار, از قبیل ماشین ذرت چین , ماشین برداشت علوفه ی سیلو کردنی , کمباین و ماشین دانه کن ذرت و بعضی وسائل مخصوص را قبول و حمل کند. این نوع تراکتور نه تنها دارای خصوصیت ماشین های خودرو است بلکه دارای مزایای اقتصادی یک واحد تولید توان چند منظوره نیز هست.
– تراکتورهای باغچه ای یا باغی کوچک ع که به آنها تراکتورهای شاسی کوتاه نیز گفته می شود , تراکتورهای چهار چرخ کوچکی هستند که توان آنها بین حدود 8 تا 25 است بخار است. این تراکتورها برای انجام بسیاری از کارهای باغات کوچک و باغچه ها از قبیل خاک برداری , حفر گودال , برش چوب و غیره قابل استفاده هستند.
– تراکتورهای دو چرخ یا تیلر های موتوری که به تراکتورهای دستی نیز معروف است, دارای دو چرخ محرک است که به وسیله ی دست حمایت و هدایت می شود.
ج) بر اساس نوع شاسی یا قاب
1- تراکتورهای با شاسی
2- تراکتورهای نیمه شاسی
3- تراکتورهای بدون شاسی
– تراکتورهای با شاسی دارای یک قسمت حمایت کننده به نام شاسی یا قاب هستند.
– در تراکتورهای نیم شاسی دو تیرک یا محور طولی به دو طرف بدنه ی موتور محفظه ی کلاچ و یا محفظه ی جعبه دنده به وسیله ی پیچ و مهره متصل می شود.
– تراکتورهای بدون شاسی فاقد هر گونه حمایت کننده اضافه هستند . دراین نوع بدنه ی تراکتور به صورت یکپارچه است.
چگونه تراکتور مناسبی را انتخاب نماییم؟
عملیات زراعی و باغبانی، ذاتاً طاقت فرسا و پر زحمت هستند. اما گاه استفاده از ادوات و ماشین‌آلات نامناسب، نه تنها هزینه هنگفتی را به کاربر تحمیل می‌کند ، بلکه با خرابی‌های پی در پی و لزوم تعمیرات متوالی، زمان کار و خستگی ناشی از کار را نیز افزایش می‌دهد. شاید بتوان ادعا نمود، انتخاب ماشین‌آلات مناسب برای زمینهای بزرگ، به دلیل سودآوری بیشتر زمین و تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر در ماشین‌آلات بزرگ و وجود مطالعات متعدد در این زمینه، راحتتر می‌نماید.
یکی از اولین ماشین‌آلاتی که ممکن است برای باغ خود نیاز داشته باشید، تراکتور باغی است. تنوع گسترده تراکتورهای باغی موجود در بازار، ممکن است کاربر را در وهله اول با سردرگمی مواجه سازد و وی را در معرض حجمه تبلیغات گسترده یک برند خاص، بدون آگاهی از مشخصات تراکتور و نیاز واقعی کاربری خود، قرار دهد. انتخاب تراکتور مناسب، نه تنها به راحتی کار کمک می‌کند، در هزینه و زمان مصرفی نیز صرفه‌جویی می‌کند.
جدا از میزان اطلاعات و تجربه کاری کاربر، اولین فاکتور پیش از خرید هر وسیله، همواره شناخت نیازهای کاربری مصرف‌کننده و سپس شناخت ویژگی‌های دستگاه‌های موجود در بازار است. در صورت عدم تطابق این دو فاکتور، هر خریدی می‌تواند خریدی ناموفق محسوب شود.
هرچند شاید بهترین راه برای انتخاب تراکتور مناسب، مشاوره با افراد آگاه در این زمینه باشد، اما آگاهی و حس کاربر نسبت به مانورپذیری، راحتی کار، ارگونومیک، ایمنی، خدمات پس از فروش و توان تراکتور انتخابی شرط لازم در این پروسه میباشد. حتی در مواردی، تست دستگاه و مشاهده کار واقعی دستگاه نیز به انتخاب صحیح‌تر تراکتور مد نظر کمک می‌کند.
بهترین راه برای دستیابی به یک انتخاب مناسب در زمان خرید تراکتور، ایجاد لیستی از فاکتورهای مهم و مد نظر کاربر میباشد. موارد زیر می‌تواند راهنمایی مناسبی برای تهیه این لیست باشد:
آیا کار با این تراکتور راحت است؟
از جمله موارد سنجش راحتی کار با تراکتور، فاصله مناسب کنسول (داشبورد) جلوی تراکتور و صندلی کاربر است. به طوری که کاربر برای دستیابی به فرمان، دنده‌ها، پدال‌ها مشاهده عقربه‌های نشانگر و…. نیازی به خم شدن و تغییر وضعیت استقرار خود نداشته باشد.
آیا کابین و صندلی تراکتور راحت است؟
کاربر ممکن است زمان زیادی را صرف کار با تراکتور در زمین و باغ خود نماید. از این رو راحتی محل استقرار کاربر از جمله فاکتورهای کلیدی انتخاب یک تراکتور است. صندلی قابل تنظیم، فضای کافی برای قرار گرفتن پا در پایین صندلی، ارتفاع مناسب و راحتی در پیاده و سوار شدن از جمله معیارهای مهمی است که یک تراکتور را کاربرپسند می‌سازد. امروزه تراکتورهایی به بازار عرضه شده اند که علاوه بر تمام موارد فوق، مجهز به صندلی و فرمان قابل گردش به منظور راحتی کار حین انجام عملیات با ادوات پشت تراکتوری می‌باشند که از جمله آن می‌توان به تراکتور باغی کمرشکن BCS-FERRARI COBRAM 60 AR اشاره نمود.
مانورپذیری تراکتور و مطابقت با شرایط کاری مورد نظر:
فاصله بین ردیف در باغات، همواره یکی از عوامل محدودکننده در انتخاب تراکتور بوده‌است. از طرفی، یکی از منابع درآمدی تراکتوری، اجاره و پیمانکاری میباشد. تراکتور خریداری شده ممکن است برای کار در هر باغی اجاره داده شود. به‌طور مثال تاکستان‌ها معمولاً دارای کمترین فاصله بین ردیف نسبت به سایر باغات رایج هستند. بنابراین انتخاب تراکتوری با ابعاد مناسب که در کمترین فاصله بین ردیف بتواند کار کند، می‌تواند نوعی آینده‌نگری مناسب به حساب آید. از طرف دیگر، در تمامی مطالعات انرژی و زمان صرف شده در عملیات زراعی، زمان دور زدن تراکتور، یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار به حساب می‌آید. تراکتورهای کمرشکن، این زمان را تا حد چشمگیری نسبت به تراکتورهای ساده کاهش می‌دهند. همچنین تغییر جهت حرکت نرم از جلو به عقب نیز از جمله فاکتورهای مانورپذیری به حساب می‌آید.
سرویس و تعمیر تراکتور:
در هنگام انتخاب تراکتور، حتما دو مقوله تأمین قطعات و ارائه خدمات پس از فروش توسط شرکت‌های تأمین‌کننده را در نظر داشته باشید. در غیر اینصورت یک خرابی سطحی می‌تواند به تعلیق یک فصل کاری شما بیانجامد. همچنین ساختار قرارگیری اجزاء داخل کاپوت، راحتی تعمیر را تا حد زیادی برای کاربر مشخص می‌نماید. قرارگیری دور از دسترس موتور از جمله مواردی است که تعمیر را با مشکل مواجه می‌سازد.
آیا توان تراکتور برای کار مورد نظر مناسب است؟
یکی از اشتباهات رایج در انتخاب تراکتور، انتخاب بیشترین توان ممکن است. این اشتباه، باعث اتلاف هزینه و انرژی مصرفی تا حد زیادی می‌گردد. همواره بین نوع کار و توان تراکتور انتخابی خود تعادل برقرار نمایید و در این زمینه مقالات قبلی را مطالعه نموده و با افراد باتجربه مشورت نمایید. همچنین در صورتی که تنوع کاری وسیعی دارید، از تراکتوری با امکان انتخاب محدوده گسترده‌ای از سرعت در دنده‌های مختلف استفاده نمایید.
ادوات مورد نیاز:
در بسیاری از عملیات باغبانی و زراعی، امکان نیاز به ادوات جلو و پشت تراکتوری وجود دارد. بنابراین انتخاب تراکتوری با امکان نصب ادوات در جلو و پشت تراکتور ضروری می باشد. همچنین توجه به تعداد خروجی هیدرولیکی و تطابق آن با نیاز کاری، از جمله فاکتورهایی است که باید مد نظر قرارگیرد. در صورتی که از ادوات سنگین در باغ استفاده میشود، ظرفیت بالابری تراکتور با وزن دستگاه باید مطابقت داشته باشد.
در دسترس و قابلیت تهیه بودن قطعات یدکی تراکتور :
در بسیاری از مواقع ممکن هست شما به دنبال تعمیر و یا جایگزینی قطعه ای باشید و نتوانید آن قطعه یدکی را پیدا کنید ، پس همیشه در هنگام تهییه یک تراکتور به در دسترس بودن لوازم یدکی هم هم دقت کنید . این مشکل فقط مختص تراکتور شما نیست ؛ در خیلی از لوازم خانگی یا حتی خودوری شخصی شما هم ممکن هست پیش بیاید که این اتفاق بیافتد برای مثال ممکن است برای تعمیر تلوزیون خود به یک تعمیر مراجعه کنید و او به شما بگوید که بنا بر دلیلی قطعه یدکی برای تعمیر تلوزیون سما در بازار پیدا نمیشود …
انتخاب یک تراکتور مناسب ، ممکن است به زمان زیادی نیاز نداشته باشد ، اما کاربر را در تمام طول مدت کاری تضمین می‌نماید.
چگونه بهترین تراکتور را برای کشاورزی انتخاب کنیم؟
اگر بخواهیم در مورد این ماشین باربری صحبت کنیم باید قبل از همه چیز بگوییم که تراکتور یکی از قدیمی‌ترین ماشین‌های مولد نیرو است و خدمات زیادی برای آسایش بشر کرده است. تراکتور در صنعت کشاورزی کاربرد زیادی دارد و از زمان حضور خود، تحولات بزرگی را در کشاورزی ایجاد کرده است.
به جرأت می‌توان گفت که این ماشین کشاورزی یکی از ماشین‌آلاتی است که بیشترین کاربرد را در جهان کشاورزی دارد. تمام کشورهایی که در کشاورزی فعال هستند، امروزه از تراکتور استفاده می‌کنند. اگر چه که استفاده از این وسیله نقلیه محدود به کشاورزی نیست و در دیگر صنایع هم کاربردهایی دارد، ولی اکثر کاربردهای ویژه این دستگاه به صنعت کشاورزی برمی‌گردد.
دستگاهی که در طول زمان تغییراتی در ظاهر و موتور خود داشته است تا تغییرات مثبت منجر به استفاده بیشتر از آن شود. به همین سبب برای انجام هر کاری، تراکتور ویژه آن کار در دنیا ساخته شده است و یک نوع دستگاه برای همه کارها کاربرد ندارد. این گستردگی در موارد فنی هم به چشم می‌خورد تا جایی که تفاوت قدرت خروجی موتور تراکتورها از 10 اسب بخار تا بیش از 500 اسب بخار است. این بازه گسترده توان خروجی موجب میشود در هنگام خرید تراکتور به توان خروجی این دستگاه در کنار دیگر معیارها و شاخص‌های خرید، دقت شود.
استحکام و مقاومت این ماشین در کنار کاربردهایش موجب شده تا خرید تراکتور کارکرده هم رایج باشد. کاربردهای این دستگاه قدیمی را به طور مختصر و اجمالی مرور می‌کنیم تا ببینیم چرا خرید این دستگاه بسیار مهم و پیچیده است.
کاربرد های تراکتور
همانطور که بیان شد تراکتور بیشترین استفاده را در قسمت کشاورزی دارد. اگر چه به نظر می‌رسد که این دستگاه در مصارفی چون کشندگی و کاربردهای استقامی مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی جالب است بدانید که این وسیله در بعضی موارد کاربرد حمل و نقلی هم دارد. کاربردهای عمده تراکتور چیست؟
یدک کشی:
بخش انتهای تراکتور فرصت مناسبی را برای یدک کشیدن دستگاه‌های دیگر به دست این ماشین فراهم می‌کند. کشیدن وسایل زراعی و پرکاربرد در کشاورزی یکی از مهم‌ترین کاربردهای تراکتورهاست. گشتاور زیاد در تراکتورها باعث میشود تا یدک کشیدن ابزار و وسایل به راحتی انجام شود. برای خرید تراکتور کشنده باید به میزان گشتاور این خودرو بیش از دیگر مشخصات توجه شود.
تأمین حرکت دورانی:
بیشتر ابزارهای کشاورزی نظیر دیسک‌های سنگین یا گاوآهن‌های گوناگون، به خودی خود قابلیت حرکت دورانی ندارند و دستگاهی باید این حرکت را برای آنها فراهم کند. از این رو برای ایجاد حرکت دورانی در تراکتور، در کنار کشنده بودن، از شفتی به نام شفت PTO استفاده میشود. بدین سبب در زمان حمل ابزای مانند گاوآهن چرخش‌های لازم یا همان حرکت دورانی به دست این شفت که در تراکتور تعبیه شده، تأمین میشود و فعالیت‌های انسانی در کشاورزی را کاهش می‌دهد.
تعدادی از دستگاه‌های زراعی برای آغاز کار و شروع حرکت خود نیاز به یک نیرودهنده دارند تا بتوانند حرکت کنند یا کارشان را آغاز کنند. ژنراتورهای الکتریکی، پمپ‌های آبیاری مزارع، خرمن‌کوب‌ها، آسیاب‌ها و ابزاری از این نوع برای تأمین انرژی یا توان اولیه خود نیاز به تراکتورها دارند.
تبدیل به دستگاه دیگر:
در دنیای امروز تجهیزات گوناگونی وجود دارد تا تراکتور را از نظر کارکرد شبیه به دستگاه‌های دیگر کند. تبدیل شدن به جرثقیل و بیل‌های مکانیکی نمونه‌ای از تغییر کاربری در تراکتور است.
باربری:
بسیاری از کشاورزان در فصل برداشت، به علت قدرت بالای تراکتورها و با استفاده از گشتاور بالای آنها، محصولات خود را با استفاده از تراکتورها جابجا می‌کنند. برای این کار کافی است که گاری یا ابزار مشابه را به تراکتور وصل کرد.
کاربردهای گوناگون این دستگاه موجب شده است که خرید تراکتور نیاز به معلومات و اطلاعات زیاد داشته باشد. توجه داشته باشید این اطلاعات و معلومات در زمان خرید تراکتور دست دوم کافی نیست و باید از افراد باتجربه و آگاه در این زمینه هم کمک گرفته شود.
