همه چیز درباره گیاه زردچوبه

نام علمی:

.Curcum spp

تیره:

Zingiberaceae

زردچوبه از قدیمی ترین گیاهان دارویی است . این گیاه در سال 572 پس از میلاد توسط ایرانیها به چین و در قرن 16 میلادی به فرانسه و ایتالیا برده شد .

کشت این گیاه در بعضی از کشورها مانند هندوستان به صدها سال پیش باز می گردد .

از ریزوم پودر شده زردچوبه به عنوان طعم دهنده مواد غذایی استفاده می شود . از زردچوبه همچنین برای رنگ کردن پارچه های پنبه ای ، پشمی و ابریشمی استفاده می شود .

اسانس ریزوم این گیاه در صنایع داروسازی ، عطرسازی و صنایع غذایی کاربرد فراوانی دارد .

در هندوستان سالانه 224600 تن زردچوبه تولید می گردد . به طوری که 94 درصد زردچوبه جهان در این کشور تولید می شود. قسمت اعظم زردچوبه هندوستان به کشورهای خاورمیانه ، کشورهای اروپایی و آمریکا صادر می شود .

این گیاه در سطوح وسیعی در کشورهای هندوستان ، اندونزی ، مالزی و بعضی نقاط چین کشت می شود .

گیاهشناسی

زردچوبه گیاهی علفی و چندساله است . این گیاه متعلق به تیره زنجبیل می باشد . منشا زردچوبه جنوب هندوستان گزارش شده است .

جنس کورکوما بیش از 70 گونه دارد که عمدتا” در هندوستان و شمال استرالیا می رویند .

ریزوم این گیاه کوتاه و ضخیم و بر دو نوعند ، ریزومهای مادری و ریزومهای فرعی (ثانیه) . ارتفاع این گیاه بین 60 تا 90 سانتی متر است . برگها سبز رنگ ، طویل و به صورت دسته ای بر روی ساقه قرار می گیرند .

مقدار اسانس در ریزوم زردچوبه متفاوت است و به گونه گیاه و شرایط اقلیمی محل رویش بستگی دارد . مقدار اسانس گونه آمادا 1/1 درصد ، گونه آروماتیکا، 6 درصد و گونه لانگا بین پنج تا شش درصد است .

ماده کریستالی کورکومین مسئول رنگ زردچوبه است .

خواص دارویی

زردچوبه و سلامت مغز

با وجود این که زردچوبه در حال حاضر نام درمان انواع بیماری ها و مشکلات فیزیکی را دارد اما باز اینکه چگونه می تواند در تقویت عملکرد مغز موثر باشد یک راز است که تاکنون کسی به آن دست نیافته است .

ماده فعال زردچوبه که کورکومین نام دارد می تواند در آینده یک وعده بزرگ برای درمان آلزایمر باشد . یکی از علل اصلی این بیماری ، داشتن پلاکت های بتای آمیلوئید است که می تواند مغز را تقویت کند .

تحقیقات اخیر نشان می دهد که کورکومین توانایی جلوگیری از ایجاد چنین پلاکت در حدود 40% دارد . به این دلیل باعث می شود که زردچوبه یکی از روش های ممکن برای درمان بیماری آلزایمر باشد .

اما این تنها فایده زردچوبه نیست . کورکومین دارای خواص ضد التهابی قدرتمند است . این به این معنا می باشد که می توانند هر گونه آسیب ناشی از التهاب را کاهش و رفع کنند .

افسردگی ، که یکی از بیماری های مغزی شناخته شده است ، می تواند به لطف زردچوبه درمان شود .

زردچوبه و سلامت کبد

یکی دیگر از مزایای کمتر شناخته شده زردچوبه این است که می تواند فایده ی درمانی زیادی برای کبد داشته باشد .
آیا می دانستید که از کورکومین (زردچوبه) به مدت یک قرن است که برای درمان بیماری های کبدی کاربرد دارد؟
با این حال امروزه هم از این ادویه برای درمان بیماری های کبدی استفاده می شود . همچنین محققان نیز معتقدند که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی زردچوبه است که منجر به درمان و حفظ سلامتی کبد می شود .
در طی مطالعاتی که اخیرا صورت گرفت ، محققان فهمیدند که زردچوبه (کورکومین) توانایی کاهش آسیب های کبدی ناشی از موارد زیر را دارد:

اوردوز آهن
سطح بالای مسمومیت
الکل نوشیدنی
زخم کبد
بیماری های کبدی مانند :کلستاز (cholestasis)
و از همه مهمتر دانشمندان به این نتیجه دست یافتند که زردچوبه می تواند خطر ابتلا به سرطان کبد که یکی از شایع ترین گونه آن کارسینوم هپاتوسلولار (Hepatocellular carcinoma) را کاهش دهد .

دستورالعمل استفاده صحیح تر

متاسفانه باید بگوییم که بدن ما انسان ها برای جذب مولکول های فعال زردرنگ(زردچوبه)بسیار ضعیف عمل می کند و این به گونه ایی است که اگر شما زردچوبه خام استفاده کنید ، بدن شما تنها 1% از آنرا جذب می کند .خب چگونه می شود که مقدار درصد جذب را افزایش داد؟خب ، در ادامه ما چند نکته را به شما خواهیم گفت که می تواند بسیار در این امر موثر واقع شود.
-ابتدا اطمینان حاصل کنید که زردچوبه با کیفیت بالا و اورگانیک 95% خریداری کرده اید.
-زرد چوبه را با فلفل سیاه استفاده کنید . با اضافه کردن فلفل سیاه به این ادویه ، مقدار جذب آن توسط بدن را چندین و چندین برابر افزایش می دهید .

نیازهای اکولوژیکی

این گیاه در خاکهای حاصلخیز می روید . خاکهایی که زردچوبه در آن کشت می شود باید از زه کش مناسبی برخوردار باشند . آبیاری مناسب نقش عمده ای در افزایش عملکرد ریزوم این گیاه دارد .

مواد و عناصر غذایی مورد نیاز

همان طور که گفته شد رویش این گیاه و عملکرد ریشه با حاصلخیزی خاک رابطه مستقیم دارد . توصیه می شود در فصل پاییز هنگام آماده ساختن زمین 20 تا 25 تن در هکتار کود حیوانی به زمین اضافه شود . چنانچه زمین از مواد و عناصر غذایی تهی باشد این مقدار به 75 تا 100 تن در هکتار هم می رسد . افزودن ازت ، فسفر و پتاس نیز به وضعیت خاک بستگی دارد . توصیه می شود 100 کیلوگرم در هکتار ازت ، 100 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 200 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس به خاک اضافه شود . تمام فسفر و 3/1 پتاس را در زمان کشت ، 3/1 ازت را 30 روز پس از کشت و باقیمانده ازت و پتاس را 60 روز پس از کاشت باید به خاک اضافه کرد .

تحقیقات نشان می دهد استفاده از کودهای حیوانی و شیمیایی نقش عمده ای در افزایش عملکرد ریشه دارد .

تکثیر گیاه

تکثیر زردچوبه توسط ریزوم صورت می گیرد . از ریزومهای مادری و ریزومهای فرعی (ثانویه) برای کشت زردچوبه می توان استفاده کرد . ریزومهای مادری سبب تسریع رشد گیاهان و افزایش عملکرد ریزوم می شود . چنانچه از ریزومهای مادری و فرعی برای کشت استفاده شود اختلاف زیادی در رشد و نمو گیاهان به وجود می آید . از این رو بهتر است ریزومهای مادری را با برش طولی به دو نیم تقسیم و سپس کشت کرد .

زمان کشت زردچوبه با توجه به شرایط اقلیمی محل رویش متفاوت است . در هندوستان کشت این گیاه از اواخر فروردین تا اوایل تیر انجام می گیرد .

زردچوبه را به دو روش کرتی و جوی پشته ، کشت می کنند . در روش کرتی عملکرد 80 درصد بیش از جوی پشته است که علت آن تراکم بیشتر کشت در روش کرتی است .

فاصله ردیفها نیز به نوع خاک ، حاصلخیزی آن و شرایط اقلیمی محل رویش بستگی دارد و بین 30 تا 90 سانتی متر است . فاصله دو بوته در طول ردیف بین 20 تا 25 سانتی متر مناسب است .

مقدار ریزوم مورد نیاز برای کاشت متفاوت است و به فواصل کاشت بستگی دارد . چنانچه فاصله کشت 20*30 سانتی متر باشد به 1800 کیلوگرم در هکتار ریزوم مادری و 1200 کیلوگرم در هکتار ریزوم فرعی نیاز است .

مراقبت و نگهداری

مبارزه با علفهای هرز ، آبیاری به موقع و کوددهی نقش موثری در افزایش عملکرد ریزوم دارد . زردچوبه گیاهی کم و بیش مقاوم به آفتها و بیماریهاست . لکه برگی از آفتی است که در طول رویش گیاهان را تهدید می کند . لکه های سفیدرنگی در هر دو طرف سطح برگهای آلوده به خصوص در سطح فوقانی برگها مشاهده می شود . در سالهای اخیر مشاهده شده است که ریشه و ریزوم زردچوبه پی تیوم آلوده شده و خسارت زیادی به محصول وارد می شود . استفاده از سموم مناسب و کاربرد عملیات به زراعی در کنترل این بیماری بسیار موثر است .

برداشت محصول

زمان برداشت گونه های مختلف زردچوبه متفاوت است . معمولا” هفت تا نه ماه پس از سبز شدن ریزوم می توان اندامهای زیرزمینی زردچوبه را برداشت کرد . اواسط پاییز تا اواخر زمستان زمان مناسبی برای برداشت ریزومهاست . قبل از برداشت ، پیکر رویشی گیاهان (ساقه و برگها) را از ناحیه نزدیک به زمین باید قطع کرد . برای سهولت در برداشت ، زمین را باید آبیاری کرده و پس از خارج کردن اندامهای زیرزمینی ریزومهای فرعی را از ریزوم مادری باید جدا و تمیز کرد .

ریزومهایی که که به عنوان بذر انتخاب می شوند نه تنها باید کاملا” سالم و عاری از هر گونه عوامل بیماریزا باشند بلکه باید رسیده و کامل باشند . برای نگهداری بذرها ، گودالی به عمق 60 سانتی متر در مکانی خنک و خشک باید حفر و بذر را در آن نگهداری نمود .

پس از برداشت ریزومها ، آنها را باید خشک کرد. رطوبت مجاز در اندامهای خشک شده 8 تا 10 درصد می باشد .

عملکرد ریشه متفاوت است و به روش کاشت ، رقم مورد استفاده و حاصلخیزی زمین بستگی دارد و بین 20 تا 40 تن در هکتار ریزوم تازه است .