نقش تناوب زراعی در مدیریت علفهای هرز
به طور مطلوب مدیریت علف هرز در یک سیستم کشاورزی ارگانیک شامل یکپارچه سازی طیف گسترده ایی از شیوه های کشت و پرورش می باشد. با وجود این که پرورش پس از کشت، معمولا به عنوان یک مؤلفه کلیدی محسوب می شود، اما بسیاری از دیگر عوامل به کنترل علف هرز در زمین های زراعی ارگانیک کمک مهمی می کنند.
تمام این شیوه ها در موقعیت توالی محصولاتی که در مزرعه کشت می شوند، کشت تناوبی رخ میدهد. ماهیت محصولات برای مدیریت بیماری و آفت حیاتی است اما برای مدیریت علف هرز، ماهیت گونه های محصول، نوع آماده سازی خاک و شیوه های کنترل علف هرز مورد استفاده با هر محصول اهمیت کمتری دارد.
روی هم رفته، توالیهای محصول که فرصت های متعدد برای سرکوب و حذف علفهای هرز از زمین زراعی را ایجاد می کند، میتواند مدیریت علف هرز در زمین زراعی را بهبود خواهد بخشد.
در چند مطالعه نقش کشت تناوبی محصول در مهار علف هرز بررسی شده است. اکثر این مطالعات بر سیستم های کشاورزی سنتی با مصرف آفت کش ها و کشت تناوبی متمرکز است. این مطالعات عمدتأ تأثیر تنوع نوع علف کش مورد استفاده را نشان می دهد تا عوامل مرتبط با کشت تناوبی.
در چند مطالعه روی کشت تناوبی بدون استفاده از علف کش، مشخص شد که سیستم های متفاوت تر که دارای تراکم کمتری از علف های هرزمی باشند در واقع تنوع بیشتری از گونه های علف هرز را دارا هستند. این گفته منطقی به نظر می رسد زیرا تغییر در شیوه های کشت در طی کشت تناوبی معمولا چرخه زندگی هر گونه علف هرز خاص را مختل می کند و زیستگاه هایی را برای تنوع بیشتر گونه ها، ایجاد می کند.
با وجود این که، فقط دیدگاه های کلی در خصوص طرح کشت تناوبی سرکوبگر علف هرزه مطرح می شود اما در اکولوژی علفهای هرز، مشخصات نوع توالی های محصول که مسئله علف هرز را به حداقل می رساند نیز مطرح می شود.
دوره های آیش در کشت تناوبی به منظور تخلیه ریشه ها و ریزومهای چند ساله و تخریب علفهای هرز یک ساله
اکثر گونه های علف هرز چند ساله پس از آن که ریشه و ریزوم آنها توسط ابزارهای کشاورزی به قطعات کوچک، تقسیم شد مجددأ جوانه می زنند. از این رو، شاخه های جدید فراوان تولید میشود. اما هر شاخه به دلیل ذخیره غذایی کم زیرزمینی ضعیف میشود.
تکرار این گونه چرخه ها، هر دو تا سه سال یک بار اکثر علفهای هرز چند ساله که ریشه آنها در لایه مرطوب می باشد و به حفظ گیاهان چند ساله با ریشه عمیق تر کمک می کند را سرکوب یا به حداقل می رساند.
به طور مشابه کشت و زرع معمولا باعث جوانه زنی بذرها در اکثر گونه های علف هرز میشود و گیاهچه ها را می کشد به گونه ایی که با محصولات آینده رقابت نکند. این رویکرد، در کاهش تراکم بذرهای علف هرز ذخیره شده در خاک مهم است.
در پنسیلوانیای شمالی، اریک و آن نوردل، با کشت تناوبی بین یک سال با یک محصول نقدی و سال دیگر با محصولات پوششی سرکوب کننده علفهای هرز و یک آیش تابستانی پرورش یافته، علف های هرز مزرعه خود را از بین برده اند. در طی این سال ها آنها دوره های آیش را به شدت کوتاه کردند به گونه ایی که علفهای هرز، کمتر مشکل ساز شدند.
کاشت محصولات مستعد به طغیان علف هرز با محصولاتی که علفهای هرز در آنها به راحتی کنترل می شود
کنترل و مدیریت علف های هرز در برخی محصولات نسبت به سایر محصولات ذاتأ کار دشواری است. به عنوان مثال در صورتی که از کود گیاهی استفاده نشود، کدو زمستانی و کدو تنبل معمولا پر از علفهای هرز میشوند زیرا پرورش و وجین دستی پس از خروج پیچکها از ردیف محصول، اساسا غیرممکن می شود.
علاوه براین، علفهای هرز معمولا تا زمانی که بین محصولات کاملا فصلی رشد کنند بذر می پاشند. این محصولات با یک توالی سریع از محصولات فصلی کوتاه مثل اسفناج و کاهو که قبل از بذر پاش بذر برداشت می شوند اجرا میشود و بدین ترتیب بسیاری از بذرهای تولید شده در محصولات بعدی را از بین خواهند برد.
غلات کوچک را نمی توان پس از این که ساقه ها شروع به طویل شدن کردند با چنگک صاف و جمع آوری کرد و به ویژه در غلات کاشته شده در بهار، علف های هرزغالبأ قبل از برداشت و درو، بذرپاشی می کنند. پیامدهای بلندمدت این تولید بذر را می توان به کشت غلات دانه کوچک به دنبال یک محصول بسیار رقابتی مثل سویا یا سیب زمینی، کاهش داد.
مدیریت علف های هرز، غالبا در صیفی جات با بذرافشانی مستقیم و در مقایسه با صیفی جات قلمه زده شده دشوارتر است زیرا محصولاتی که بذر را مستقیما می افشانند در شرایطی که محصول رقابت ضعیفی دارد و کشت و پرورش دشوار است دوره اوليه بلندمدتی دارند.
گونه هایی با بذرافشانی مستقیم مثل هویج و اسفناج که دارای بذر کوچک هستند در مقایسه با محصولاتی که بذر بزرگ دارند مثل لوبیا سبز یا ذرت شیرین مشکلات بیشتری دارند. در صورتی که علفهای هرز در محصول با بذرافشانی مستقیم تکثیر یابند، معمولا پیشنهاد میشود که به دنبال آن یک گونه با کشت و پرورش راحت که قابل قلمه زدن باشد یا این که بذر بزرگ داشته باشد انجام گیرد.
محصولات گیاهی که در آن تولید بذر علف هرز را می توان قبل از محصولاتی که رقیب ضعیف هستند، متوقف کرد
مدیریت علف های هرز غالبا در محصولاتی مثل پیاز و سیب زمینی کار دشواری است، زیرا رشد کندی دارند. با وجود این که برخی علفهای هرز از طریق بانک بذر بلندمدت در خاک تثبیت می شوند اما بسیاری از علفهایی که در یک سال مشخص با آنها روبرو می شویم از بذرهای هستند که در یک یا دو سال گذشته، بوجود آمده اند.
در نتیجه، رشد محصولی که در آن تولید بذرعلف را بتواند قبل از کشت یک رقیب ضعیف متوقف کند، می تواند میزان پرورش دقیق و وجین دستی مورد نیاز برای تولید موفقیت آمیز رقیب ضعیف را نیز کاهش دهد.
راهبردهایی که در آنها مدیریت مانع تولید بذر علف هرز می گردد شامل کشت پی در پی محصولات فصلی کوتاه، کشت تناوبی محصولات پوششی با چرخه کوتاه با دوره های تمیز آیش، محصولات پرورش یافته با کود سرکوب کننده علف هرز و محصولات رقابتی که کشت گسترده است (مثل سیب زمینی) انواع محصولاتی که مانع تولید بذر می شوند با توجه به شیوه اتخاذی توسط کشاورز متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال، از آنجایی که ترکیب کود گیاهی و یک پوشش متراکم، می تواند علف های هرز را به طور مفیدی سرکوب کند، اما محصولات پیچکی بدون كود غالبا به بانک بذر علف هرز کمک می کنند زیرا کشت یا وجین دستی با تأخیر آنها در فصل دشوار می شود.
در صورتی که علف های هرز یک مانع جدی برای تولید محصولات رقابتی باشند، پرورش رقیب های ضعیف در یک کشت تناوبی ویژه که در آن این رقیبها فقط با محصولات تمیز کننده، کشت تناوبی دارند، مقرون به صرفه است. در صورتی که جمعیت علف های هرز کاهش چشمگیری داشته باشند، کشت تناوبی را می توان گسترش داد تا محصولاتی که جلوگیری از تولید بذر در آنها دشوارتر است، در آن گنجانده شود.
کشت تناوبی بین محصولاتی که در فصول مختلف کشت می شوند
گونه های علف هرز در طی مدتی که پدیدار میشوند زمانهای مشخصی از سال را به خود اختصاص می دهند. علف هرز آمبروزیا، در اوایل بهار راحت تر پدیدار می شود و غالبا در غلات دانه ریز کشت شده بصورت ارگانیک در بهارمثل جو دو سر به سختی مشکل ساز است.
در عوض غربیلک و کیسه کشیش معمولا از گونه هایی هستند که در فصل پائیز جوانه می زنند و در گندم اسپلت و گندم زمستانی یافت می شوند. علفهای هرزی که در بهار جوانه می زنند معمولا بصورت رقابتی توسط غلات کشت شده در پائیز سرکوب میشوند. برعکس، گونه هایی که در پائیز جوانه می زنند معمولا قبل از بذردهی یعنی زمانی که خاک برای محصول بهار آماده می شود، تخریب می گردند.
محصولات رقابتی کشت شده در بهار، گونه های در حال جوانه زنی اواسط تابستان مثل خرفه را سرکوب می کنند. در حالی که کشت در مزارع تابستانی صیفی جات کشت شده است. در اواسط فصل، اکثر گونه های علف هرز در حال جوانه زنی در بهار را قبل از بذردهی کشته میشوند.
بررسی محصولات پوششی در کشت تناوبی بین محصولات نقدی و زمانهای آيش
علف های هرز زمانی که زمین بایر باشد بهتر پابرجا می مانند. جوانه زنی بذر بسیار از گونه های علف هرز را با کاهش میزان نور و میزان نسبی نور با طول موج قرمز که به سطح خاک می رسد، سرکوب می کند. .
علاوه براین، محصولات پوششی با تمام علف های هرزی که سر از خاک در می آورند رقابت می کنند. از این رو، به عنوان مثال کشت محصولات پوششی خردل یا گندم سیاه زمستانی پس از شخم مرتع، پوشش علف هرز بهاری را از ۳۵ درصد به ۹ درصد با گندم سیاه و به ۴ درصد با خردل کاهش می دهد.
مطالعات متعدد نشان داده است که گیاهان علوفه ای و غلات زمانی که با تراکم و یکنواختی بالا کشت شوند در برابر علفهای هرز حالت رقابتی تری به خود می گیرند و همین اصل در صورتی که این گونه ها به عنوان محصولاتی پوششی استفاده شوند اعمال می گردد.
افزایش میزان بذردهی از ۵۰ درصد به ۱۰۰ درصد متناسب با میزان پیشنهاد شده برای تولید علوفه یا غلات، معمولا منجر به کنترل بسیار بهتر علف هرز به ویژه در صورت شیوع محصول پوششی میشود.
بذرپاشی پرتراکم محصولات پوششی رقابتی مثل گندم سیاه، دانه سویا و گندم سیاه می تواند حتی بسیاری از علفهای هرز چندساله را کاملا خاموش کند.انجام آزمایش در نواحی کوچک جهت دستیابی به تعادل درست بین هزینه بذر محصولات پوششی و کنترل علف هرز غالبأ مقرون به صرفه است.
اجتناب از کشت گونه محصول پوششی و مدیریت آنها جهت عدم تبدیل شدن به علف هرز
بسیاری از محصولات پوششی درصورتی که امکان بذردهی به دلیل تأخیر در وجین یا تلفیق به آنها داده شود خود به صورت علف هرز عمل می کنند. غلات زمستانی و گندم سیاه در صورتی که امکان بذردهی یابند بسیار مشکل ساز می شوند زیرا رشد سریع دارند.
از کشت ماشک کرک دار در مزرعه ایی که در آن غلات زمستانی کشت می شود باید اجتناب کرد. بخشی از بذر ماشکهای کرک دار بذرهای سخت می باشد (بذرهای که در پوشش بذری که امکان جذب آب را نمیدهد نهفته هستند).
حتی اگر محصول پوششی ماشک کرک دار نتواند بذر دهد، برخی از بذرهای سخت، هنگام بذرپاشی اصلی در محصولات غلات زمستانی بعدی جوانه خواهند زد و کیفیت دانه و محصول هر دو به شدت کاهش می یابد. محصولات پوششی فصل بلند مثل شبدر قرمز و شبدر شیرین برای تامین نیتروژن و ارتقای ساختار خاک مفید هستند اما در اوایل نمو خود تقریبا غیررقابتی هستند و با یک علف هرز هم آلوده می شوند.
از آن جا که این علف ها بیشتر سال را در خاک باقی می مانند، در نتیجه علف های هرز زمان بذردهی پیدا می کنند و گیاهان چند ساله با رشد ریشه و ریزومها (ساقه های زیرزمینی) فرصت زیادی برای رشد دارند. در نتیجه این گونه محصولات پوششی زمانی به بهترین نحو عمل می کنند که به همراه یک محصول قيم غلاتی کشت شود که می تواند علفهای هرز را در حین رشد محصول پوششی گیاهان علوفه ای، سرکوب کند.
با این حال، علف های هرز حتی با یک محصول نگهدارنده هم می توانند برای محصول بعدی مشکل ساز شود و بسیاری از پرورش دهندگان سعی می کنند که از انتخاب شبدر قرمز و شبدر شیرین پیش از اکثر محصولات صیفی جات اجتناب کنند.
حتی ماشک کرک دار یا غلات زمستانی مثل گندم سیاه، امکان تولید بذر توسط گیاهان یک ساله زمستانی مثل کیسه کشیش و علف مرغ را در صورتی به وجود می آورد که محصول پوششی بی درنگ در بهار تلفيق نشود. مسئله زمانی حادتر می شود که جایگاه محصول پوششی روشن یا لکه لکه باشد. با این حال با تلفیق محصول پوششی در اولین نشانه شکل گیری کپسول روی علف های هرز، می توان جلوی این مشکل را گرفت.
کشت تناوبی بین محصولات یک ساله و محصولات چمنی چند ساله
با وجود این که جمعیت بذر علفهای هرز پس از شخم زدن خاک به شدت کاهش می یابد اما کاهش چشمگیر جمعیت اکثر علفهای هرز یک ساله زمانی رخ میدهد که بقایای گیاهی به مدت چند سال در خاک باقی بمانند. این در اثر مرگ طبیعی بذرها در خاک رخ می دهد و به دلیل این است که گیاهان یک ساله ایی که در چمنی چند ساله جوانه می زنند توسط علفها و گیاهان علوفه ای چند ساله به صورت رقابتی سرکوب می شوند.
در یک مطالعه مشخص شد که ۸۳ درصد از کشاورزانی که در نظرسنجی ساسکاچوان و مانیتوبا شرکت کرده بودند متوجه کاهش مشکلات علف هرز پس از کشت محصولات چمنی شده بودند و اکثرا نشان دادند که این تأثیر بیش از یک سال دوام داشته است.
علاوه بر کاهش علفهای هرز یک ساله، بسیاری از این کشاورزان، کاهش خار کانادایی را نیز گزارش دادند که احتمالا به دلیل این است که چندین بار وجین در سال باعث تهی سازی ذخایر غذایی در ریشه های خار شده است.
با این حال در هنگام کشت تناوبی محصولات چمنی با محصولات یک ساله باید مراقب بود. علفهای هرز چند ساله مثل مرغ باید پیش از کشت چمنی به خوبی کنترل شون چرا که در طی فاز کشت تناوبی چمنی افزایش خواهند یافت. علاوه براین، علف های هرز یک ساله بذرهای زیادی در طی استقرار محصول بوجود می آورند و بدین ترتیب کاهش مورد انتظار در بانک بذر علف هرز را نفی می کنند.
تولید بذر علف هرز را می توان با استفاده از یک محصول نگهدارنده غلاتی که با علفهای هرز یک ساله رقابت می کند و همچنین برداشت به موقع محصول قیم برای تبدیل به علوفه یا کاه قبل از بذردهی گیاهان یک ساله و وجین بعدی چمنی در طی سال، به حداقل رساند. راهبرد دیگر کاهش تولید بذر علف هرز در طی رشد چمن، کاشت محصول چمنی در اواخر تابستان یا اوایل پائیز می باشد.
با وجود این که تأثیر کشت تناوبی بر علفهای هرز به اندازه تأثیر کشت یا زراعت سریع نمی باشد، اما تأثير مجموع راهبرد کشت تناوبی با یک برنامه خوب می تواند در طی سالیان، تراکم علف هرز را به شدت کاهش دهد. برنامه ریزی کشت تناوبی به عنوان یک شیوه کلیدی تلقی می شود که پرورش دهندگان ارگانیک می توانند، نیروی کار و ورودی های خریداری شده را جایگزین هم کنند.
